حفاظت از محیط‌ زیست دریاهای بسته و نیمه بسته در خلال مخاصمات مسلحانه: بررسی موردی «خلیج فارس»

دریاهای بسته و نیمه بسته در حقوق بین الملل محیط زیست، از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و در کنوانسیون 1973 از آنها تحت عنوان مناطق ویژه یاد شده است. هدف از مطالعه حاضر، تعریف رژیم خاص برای آن مناطق، در چارچوب موضوعات مختلف حقوق دریاها و حقوق محیط زیست است. از آنجایی که خلیج فارس یک دریای نیمه بسته است و از جمله مناطقی است که از دهه 1970 سعی شده تا رژیم منطقه ای برای آن با همکاری کشورهای منطقه تعریف گردد، در محور این مطالعه قرار دارد. لذا در چارچوب موضوع حاضر، گردآوری داده های عمدتاً کیفی تحقیق به روش اسنادی و با مراجعه و مطالعه متن مقررات و اسناد بین المللی مرتبط و نیز آراء مراجع قضایی بین المللی و سرانجام تجزیه و تحلیل آنها به روش های استدلالی، صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، اجرای قواعد ویژه و خاص این مناطق در چارچوبی که الزام بیشتری برای دولت ها ایجاد نماید یکی از دستاوردهای کنوانسیون های منطقه ای است که خلیج فارس نیز از دهه هفتاد قرن گذشته تا به حال از آن بی نصیب نمانده است. این ترتیبات در عین حال موجب همکاری نزدیک دولت های ساحلی نیز شده است. با این وجود، چالش های سیاسی یکی از مهمترین دلایل ناکامی های به وجود آمده است. بروز جنگ های متعدد در منطقه و تنش بالا ی سیاسی میان دولت های حاشیه خلیج فارس در بسیاری موارد رسیدن به اهداف مورد نظر کنوانسیون کویت را با دشواری روبرو کرده است.