بررسی روابط تغذیه‌ای زیوپلانکتون– فیتوپلانکتون در فصول مختلف حوزه جنوبی دریای خزر با به‌کارگیری آزمون‌های آماری چند متغیره

هدف از این مطالعه بررسی روابط تغذیه‌ای بین فیتوپلانکتون و زیوپلانکتون از طریق آزمون‌های چند متغیره در حوضه‌ی جنوبی در دریای خزر در سال 1388 است. بررسی فیتوپلانکتون و زیوپلانکتون به‌ترتیب بر روی 384 و 160 نمونه آب جمع‌آوری شده انجام گردید. نمونه‌برداری به‌صورت فصلی در 8 نیم خط در اعماق 5 تا 100 متری صورت گرفت. نتایج براساس آزمون‌های آماری چند متغیره (آزمون‌های مولفه عاملی، تناظر تفکیک‌کننده، رگرسیون گام به گام) نشان داد که افزایش تراکم گونه‌های رشته‌ای سیانوفیتا (oscillatoria sp.) و گونه‌های دارای اندازه‌ی بزرگ یا زنجیره‌ی بلند از باسیلاریوفیتا مانند dactyliosolen fragilissima و pseudosolenia calcar-avis نقش مهمی در تغذیه‌ی زیوپلانکتون بخصوص در فصول تابستان و زمستان داشته‌اند. تغذیه‌ی گونه‌های غالب زیوپلانکتون از گونه‌های با اندازه کوچک‌تر مانند cyclotella meneghiniana، exuviaella cordata و یا دارای رشته‌های نسبتاً کوتاه (binuclearia lauterbornii) نیز گاهی مشاهده گردید. لذا رفتارهای تغذیه‌ای گروه‌های زیوپلانکتون در فصول مختلف یکسان نبود و به‌شدت به ترکیب گونه‌ای و تراکم گونه‌های غالب فیتوپلانکتون بستگی داشت. به‌طورکلی به‌نظر می‌رسد که کم بودن تنوع گونه‌ای و تراکم در زیوپلانکتون همراه با بالا بودن تنوع گونه‌ای و تراکم در فیتوپلانکتون نقش مهمی در کم شدن و محدود نمودن روابط تغذیه‌ای بین دو گروه پلانکتونی (زیوپلانکتون و فیتوپلانکتون) و در نتیجه کاهش کنترل بالا- پایین از سوی زیوپلانکتون بر کاهش تراکم فیتوپلانکتون از طریق چرا شده است.