بررسی نسبت نیکل و وانادیوم ناشی از آلودگی‌های نفتی در رسوبات و صدف صخره‌ای (Saccostrea cucullata) در سواحل استان بوشهر، خلیج فارس

حوضه‌ی خلیج فارس دارای حدود دو- سوم از ذخایر نفتی دنیا است و بسیاری از بوم‌سامانه‌‌های دریایی آن به‌طور جدی در معرض خطر آلودگی نفتی قرار دارند. بنابراین مطالعه برروی وضعیت آلودگی نفتی خلیج فارس از اهمیت بالایی برخوردار است. نیکل و وانادیوم از فراوان‌ترین فلزات تشکیل دهنده نفت خام هستند که حضور آنها در رسوبات دریایی بیانگر ورود آلاینده‌های نفتی به محیط است. بنابراین، فلزات نیکل و وانادیوم دو شاخص مهم آلودگی نفتی هستند. در این مطالعه غلظت این دو عنصر همراه با نسبت آنها در رسوبات و بافت نرم دوکفه‌ای saccostrea cucullata در سواحل استان بوشهر مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری و آنالیز در بهمن 1390 انجام شد. نمونه‌های رسوب و دوکفه‌ای از 4 ایستگاه گناوه، بوشهر، دیر و نایبند جمع‌آوری و برروی یخ به آزمایشگاه مرکز مطالعات و پژوهش‌های خلیج فارس انتقال و تا زمان انجام آنالیز در دمای 20- ‌درجه‌‌ سانتی-گراد نگه‌داری شدند. نمونه‌ها در اسید غلیظ هضم و محتوی نیکل و وانادیوم آنها توسط دستگاه جذب اتمی younglin مدل ass 8020 اندازه‌گیری شدند. میانگین غلظت نیکل و وانادیوم در نمونه‌های رسوبات به‌ترتیب بین 10/51 تا 48/22 میکروگرم بر گرم وزن خشک و بین 64/7 تا 53/31 میکروگرم در گرم وزن خشک بود، درحالی‌که میانگین غلظت این دو عنصر در نمونه‌های صدف به‌ترتیب بین 22/4 تا 51/10 میکروگرم برگرم وزن خشک و بین 26/1 تا 2/6 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. نسبت وانادیوم به نیکل در رسوبات با مقدار این نسبت در هیچیک از پایان‌های نفتی موجود در خلیج فارس مطابقت نداشت. بر اساس شاخص ژیوشیمیایی مولر (igeo) کیفیت رسوبات ایستگاه های مورد مطالعه در کلاس صفر (غیر آلوده) قرار می گیرند.