کاهش، جلوگیری و کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از کشتیرانی در پرتو اقدامات سازمان دریانوری بین‌المللی

پیشینه و مبانی نظری پژوهش:  تغییرات اقلیمی ناشی از انتشار فزاینده گازهای گلخانه ای یک تهدید بزرگ زیست محیطی برای جامعه بین‌المللی است. تلاش های حقوقی سازمان ملل متحد برای مقابله با تغییرات اقلیمی در کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی 1992، پروتکل کیوتو 1997 و توافقنامه پاریس 2015 تجلی یافته است. نوشتار حاضر بر منطقه خاصی از تغییرات اقلیمی یعنی حقوق دریاها تمرکز دارد که متاسفانه خارج حوزه اسناد اقلیمی است. محیط زیست دریایی تحت تاثیر انتشار گازهای گلخانه ای، بالا آمدن آب دریاها و گرم شدن کره زمین در معرض آسیب‌های بیشماری قرار دارد. از منظر حقوق دریاها، کنوانسیون حقوق دریاها 1982 حاوی مقررات مرتبطی در خصوص آلودگی محیط زیست دریایی است که در این مقررات به تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر اقیانوس‌ها صراحتاً پرداخته نشده است. یکی از فعالیت‌هایی که در زمینه آلودگی دریایی به طور ویژه مطرح می‌باشد کشتیرانی است که مهمترین سازمان بین‌المللی در این رابطه سازمان دریانوردی بین‌المللی (ایمو) که برای تنظیم فعالیت‌های کشتیرانی فعالیت می‌کند.  برجسته‌ترین اقدام حقوقی ایمو در خصوص مقابله با تغییرات اقلیمی، کنوانسیون بین‌المللی برای جلوگیری از آلودگی کشتی‌ها 1973 (مارپول) است. این کنوانسیون مستقیماً به گازهای گلخانه‌ای به عنوان منبع آلوده کننده دریاها نپرداخته است.  در حال حاضر شش ضمیمه به کنوانسیون مارپول ملحق شده است. ضمیمه ششم که در سال مربوط به پیشگیری از آلودگی هوا ناشی از کشتی‌هاست. اگرچه تغییرات اقلیمی در آن زمان یک موضوع در حال پیدایش جهانی بود، اما در ضمیمه ششم به طور خاص مورد توجه قرار نگرفت. در سال 2011 اصلاحیه ضمیمه ششم موجب تغییرات اساسی در آن شد و تغییرات اقلیمی را به عنوان یکی دیگر از پیامدهای عمده آلودگی مجیط زیست دریایی برجسته ساخت.روش‌شناسی:  موضوع حاضر، با روش توصیفی تحلیلی و با عنایت به گردآوری اطلاعات به طور عمده کیفی و تحقیقی به روش کتابخانه‌ای و به صورت استفاده از اسناد، کتاب‌ها، مقاله‌های معتبر و تارنماهای مرتبط با موضوع مورد کندوکاو قرار گرفته است.یافته‌ها:  بررسی متون حقوقی و نیز مطالعات تطبیقی بین‌المللی نشان می‌دهد که مقاله حاضر از جهت گستره موضوع های صلاحیتی و از جهت حوزه بحث در خصوص فعالیت‌های سازمان دریانوردی بین‌المللی در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از کشتیرانی دارای نوآوری است. به عبارت دیگر، مطالعه این مقاله شامل اقدامات قانونی سازمان دریانوردی بین‌‌المللی برای کاهش، جلوگیری و کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از کشتی‌ها است.نتیجه‌گیری:  نتایج این جستار نشان می دهد که کنوانسیون حقوق دریاها یک چارچوب قانونی برای ارجاع به آلودگی محیط زیست دریایی جهت مطرح شدن مسئولیت بین المللی دولت صاحب پرچم، بندری و ساحلی فراهم کرده است. از سوی دیگر ایمو به عنوان یک سازمان بین‌المللی  دارای صلاحیت به آلودگی ناشی از انتشار کربن دی اکسید توسط کشتی ها توجه نموده است. ساختار قانونی ایمو برای رسیدگی به آلودگی ناشی از کشتی ها در طول زمان از طریق کنوانسیون مارپول و نهادهای قانونی همچون کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی توسعه یافته است. تاسیس مفهوم شاخص طراحی بهره‌وری انرژی و طرح مدیریت کارآمد انرژی کشتی به موجب ضمیمه ششم کنوانسیون مارپول به عنوان اولین ابزار قانونی الزام‌آور برای بهبود کارایی کشتیرانی گام مهمی برای اجرای سیاست های سازگار با اقلیمی است.

reducing, preventing and controlling the emission of greenhouse gases from shipping in the light of the actions of the international maritime organization

background and theoretical foundations: climate change, caused by the increasing concentration of greenhouse gases, is a rising and major ecological threat concerning the international community of states. legal efforts by the united nations to oppose climate change has been manifested in the united nations framework convention on climate change 1992, kyoto protocol 1997 and paris climate agreement 2015. the following evaluation shall be focusing on a certain regulatory area of climate change that has been predominantly handled outside this scope, namely international law of sea. the marine environment is exposed to numerous damages due to greenhouse gas emissions, rising sea levels and global warming.  from a law of sea, the united nations convention on the law of the sea 1982 provides relevant provisions concerning marine pollution activities. climate change and its effect on the oceans was originally not part of these provisions. one of the activities that is especially important in the field of marine pollution is shipping, which is the most important international organization in this regard, the international maritime organization (imo), which works to regulate shipping activities. most prominent legal action of (imo)to combat climate change is the international convention for the prevention of pollution from ships (1973 (marpool). the convention does not directly address greenhouse gases as a source of marine pollution. six annexes have now been annexed to the marpool convention. annex vi deals with the prevention of air pollution from ships. although climate change was a global issue at the time, it was not specifically addressed in appendix vi. in 2011, amendment of annex vi introduced fundamental changes and highlighted climate change as another major consequence of marine environmental pollution.methodology: the present subject has been studied by descriptive analytical method and with regard to collecting mainly qualitative and research information by library method and by using documents, books, valid articles and websites related to the subject.findings: a review of legal texts as well as international comparative studies shows that the present article is innovative in terms of the scope of jurisdictional issues and the scope of discussion on the activities of the international maritime organization in the field of greenhouse gas emissions from shipping. in other words, the study of this article includes the legal measures taken by the international maritime organization to reduce, prevent and control the emission of greenhouse gases from ships.conclusion: the results of this paper show that the convention on the law of the sea provides a legal framework for referring to marine pollution to address the international responsibility of the flag, port and coastal state. imo, on the other hand, as a competent international organization, has paid attention to the pollution caused by the emission of carbon dioxide by ships. the legal structure of the imo has been developed to deal with pollution caused by ships over time through the marpol convention and legal bodies such as the committee for the protection of the marine environment. establishing the concept of energy efficiency design index and ship energy efficiency management plan under annex vi of the marpool convention as the first legally binding tool to improve shipping efficiency is an important step in implementing climate friendly policies