پویایی‌شناسی جمعیت ماهی گاریز planiliza klunzingeri (day, 1888) در صید مشتای فصل گرم، بندرعباس

پیشینه و اهداف: ارزیابی ذخایر آبزیان دریایی امری ضروری به منظور مدیریت مدرن و حفظ پایدار گونه‌های شیلاتی بوده که با بهبود توانایی شبیه‌سازی رایانه‌ای با روش‌های ارزیابی ذخایر به سرعت توسعه یافته است و برای مدیریت و بهره‌برداری پایدار از ذخایر ماهیان اطلاع از پارامترهایی مانند سن، رشد و زیست‌شناسی تولیدمثلی ماهیان حیاتی است که از اطلاعات خروجی می‌تواند به منظور طرح و تدوین برنامه‌های شیلاتی در آینده مورد استفاده قرار گیرد. مدیریت صید دارای طیف وسیعی از اهداف می‌باشد که در برگیرنده شناسایی جمعیتی آبزی، ارزیابی ذخایر، استفاده و توسعه ابزار صید در جهت بهره‌برداری کارآمد از ذخیره و تامین منافع بهره‌برداران از صید با تامین سقف برداشت پایدار می‌باشد. مدل‌های ارزیابی ذخایر یکی از راهکارهایی است که برای حفظ گونه‌های شیلاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌ها‌: در این بررسی برخی از ویژگی های زیستی ماهی گاریز در طی شش ماهه نخست 1402در آب‌های ساحلی بندرعباس بررسی شدند. به این منظور پس از نمونه‌برداری، 120 عدد از ماهیان صید شده جهت زیست‌سنجی پارامترهای طولی و وزنی به آزمایشگاه منتقل شدند و مورد بیومتری قرار گرفتند. پس از بررسی ریخت‌سنجی نمونه‌های ماهی گاریز با استفاده از پردازش نرم افزار fisat پارامترهای رشد ماهی مانند شاخص تابع مونرو، شاخص وضعیت، پارامترهای رشد وان برتالنفی، ضرایب مرگ‌ومیر و نسبت بهره‌برداری مورد محاسبه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج بررسی نشان داد که میانگین طول کل و وزن ماهی گاریز به ترتیب 11.06 سانتی‌متر و 21.90 گرم بوده است. در این ماهی رابطه طول کل- وزن کل به صورت w=0.1886tl1.9226 بدست آمد. پارامتر شاخص وضعیت در کل دوره نمونه‌برداری تقریبا در نیمه نخست دوره نمونه‌برداری نوسانات شدیدی داشته و در نیمه دوم تغییرات محسوسی نداشته و تقریبا مشابه بوده است. از جمله پارامترهای محاسبه شده می‌توان به تابع رشد وان برتالنفی اشاره نمود و فاکتورهایی از قبیل طول چنگالی، ضریب رشد و سن در طول صفر به ترتیب معادل 20 سانتی‌متر، 1.1 و 0.1- در سال مورد محاسبه قرار گرفت. نرخ مرگ‌ومیر کل و طبیعی به ترتیب 2.56 و 2.07 در سال برای نمونه‌ها تخمین زده شدند.نتیجه‌گیری: ارزیابی ذخایر فرآیند جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و گزارش اطلاعات جمعیت ماهی برای تعیین تغییرات فراوانی ذخایر شیلات در پاسخ به صید و تا حد امکان پیش بینی روندهای آینده فراوانی ذخایر است .در این مطالعه نتایج نشان داد که ماهی گاریز در آبهای ساحلی بندرعباس ماهیان جوان برای هر دو جنس نر و ماده بیشترین مقدار شاخص رشد بوده و صید بیش از حد خصوصا در ماه‌های تخم‌ریزی بازسازی جمعیت جوان را به‌هم ریخته، بنابراین نداشتن مدیریت صحیح در صید می‌تواند به این ذخیره ارزشمند در آبهای ساحلی بندرعباس آسیب بزند. از این رو پیشنهاد می‌شود که این مطالعه در بازه زمانی طولانی‌تر و با تعداد نمونه‌های بیشتری مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد تا نتایج حاصل با قطعیت بیشتری به اثبات رسد.

the dynamic population of greenback mullet, planiliza klunzingeri (day, 1888) in the warm season of moshta fishing, bandar abbas

background and objectives: stock assessment of marine aquatic is essential for modern management and sustainable conservation of fishery species, which has been rapidly developed by improving the ability of computer simulation with stock assessment methods, and for sustainable management and exploitation of fish stocks, knowledge of parameters such as age, growth and reproductive biology fishes are essential, and the output information can be used to plan and develop fisheries programs in the future. fishing management has a wide range of goals, which include identification of aquatic population, assessment of stocks, use and development of fishing tools in order to efficiently exploit the stock and ensure the benefits of fishing users by providing a sustainable harvest deal. stock assessment models are one of the strategies used to preserve fishery species.methods: in this study, some biological characteristics of greenback mullet fish were investigated during six months of 2023 in the coastal waters of bandar abbas. for this purpose, after sampling, 120 of the fishes caught were transferred to the laboratory for biometry of length and weight parameters and were subjected to biometrics. after morphometric analysis of greenback mullet samples, fish growth parameters such as growth performance index, condition index, von bertalaneffy growth function (vbgf), mortality coefficients and exploitation ratio were calculated using fisat software processing.findings: the results of the study showed that the average total length and weight of greenback mullet fish were 11.06 cm and 21.90 gr, respectively. in this fish, the relationship between total length and total weight was obtained as w=0.1886tl1.9226. the parameter of condition index in the entire sampling period had strong fluctuations in the first half of the sampling period and did not change significantly in the second half and was almost the same. among the parameters calculated, we can mention the growth function of von bertalaneffy growth function and factors such as forked length, growth coefficient and t0 were calculated as 20 cm, 1.1 and -0.1 per year, respectively. total and natural mortality rates were estimated as 2.56 and 2.07 per year for the samples, respectively.conclusion: stock assessment is the process of collecting, analyzing and reporting fish population information to determine changes in the abundance of fishery stocks in response to fishing and to predict the future trends of stock abundance as much as possible. in this study, the results showed that greenback mullet fish in the coastal waters of bandar abbas are young fish. for both males and females, the growth index is the highest, and overfishing, especially during the spawning seasons, has messed up the regeneration of the young population, therefore, not having proper management in fishing can damage this valuable stock in the coastal waters of bandar abbas. therefore, it is suggested that this study be re-evaluated in a longer period of time and with a larger number of samples so that the results can be proven with more certainty.