تغییرات سطح آب دریا و اثرات آن بر جنگل‌های مانگرو استان هرمزگان ‌(مورد مطالعه: منطقه حفاظت شده حرا)‌

پیشینه و مبانی نظری پژوهش:طی دهه‌های اخیر با توجه به گرمایش جهانی و تغییرات اقلیم، سطح آب دریای خلیج فارس افزایش یافته است که این ‏تغییرات منجر به افزایش میزان رسوب‌گذاری و عقب‌نشینی مانگروهای منطقه حفاظت شده حرا به سمت خشکی شده است. بر این اساس در مطالعه ‏حاضر به بررسی روند تغییرات سطح آب دریای خلیج‌فارس طی سال‌های 2000-2023 و همچنین بررسی وسعت جنگل‌های مانگرو منطقه حفاظت شده حرا در استان هرمزگان در طی این سال‌ها پرداخته شد. در این مطالعه، روند نوسانات آب خلیج فارس با استفاده از تصاویر  ‏l5-tm‏ برای سال‌ 2000 و ‏l8‎‏ و ‏‏oli-tirs‏ برای ‏سال 2023 در سامانه تحت وب ‏گوگل ارث انجین (‏gee‏)‏ ‏ مورد پایش و تحلیل قرار گرفت. بدین ترتیب نقشه‌های پایش تغییرات سطح آب دریای خلیج فارس بر اساس ‏شاخص نرمال شده تفاوت ‏پهنه‌های آبی (‏ndwi‏)‏ ‏ ‏استخراج و به دو کلاس آبی و غیرآبی طبقه‌بندی شد. ‏در ادامه با استفاده از آزمون های آماری ‏کولموگروف اسمیرنوف و  ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن به بررسی ارتباط تغییرات سطح آب خلیج فارس با وسعت مانگروهای منطقه حفاظت شده حرا پرداخته شد. همان‌طور که نتایج نشان داد، نوسانات آب خلیج فارس طی سال‌های 2000 تا 2023، روند افزایشی داشته است، ‏به‌طوری‌که سطح آب دریا در سال 2000 برابر با 5 میلی‌متر بوده است و در سال 2023 این تغییرات به 90 میلی‌متر رسیده ‏است. همچنین نتایج تغییرات وسعت جنگل‌های مانگرو منطقه حفاظت شده حرا حاکی از آن است که این رویشگاه ‏طبیعی در سال 2023 در مقایسه با سال 2000 روند کاهشی داشته ‏است. در ‏این راستا، تحلیل ارتباط تغییرات سطح آب خلیج‌فارس و وسعت مانگروهای این منطقه، حاکی از آن است که طی ‏سال‌های مورد مطالعه همبستگی بالایی در بین این دو متغیر قابل مشاهده است. بدین معنا که رابطه مستقیمی بین افزایش ‏تغییرات سطح آب خلیج فارس و کاهش وسعت جنگل‌های مانگرو منطقه حفاظت شده حرا وجود دارد. بدین ترتیب، افزایش مداوم سطح آب دریا و پیامدهای ناشی از آن می‌تواند یکی از مهمترین دلایل کاهش سطح رویشگاه‌های مانگرو در آینده باشد. از این‌رو، با توجه به اهمیت رویشگاه‌های مانگرو منطقه حفاظت شده حرا‏ به‌عنوان تامین کننده طیف وسیعی از خدمات بوم‌سازگان و همچنین تنوع زیستی بالا باید راه‌کارهای مدیریتی در راستای کنترل و کاهش پیامدها و خطرات ناشی از نوسانات آب دریای خلیج فارس در نظر گرفته شود. 

sea level changes and its impacts on iran's mangrove forests (case of study: hara ‎protected area)‎

due to global warming and climate changes, the water level of the persian gulf has increased, and these changes have led to an increase in sedimentation level and retreat of mangroves in the hara protected area towards land. in the present study, the trend of changes in the water level of the persian gulf from 2000-2023 and also the extent of mangrove forests in the hara protected area in hormozgan province were investigated. in this study, the fluctuation trend of persian gulf water using l5-tm images for the year 2000 and l8 and oli-tirs images for the year 2023 in the google earth engine (gee) web system. it was monitored and analyzed. in this way, the water level monitoring maps of the persian gulf were extracted based on the normalized difference of water zones index (ndwi) and classified into two classes, blue and non-blue. in the following, using the kolmogorov smirnov statistical tests and spearman’s non-parametric correlation coefficient, the relationship between the water level changes in the persian gulf and the extent of mangroves in the mangrove protected area was investigated. according to the results, the fluctuations of the water in the persian gulf from 2000 to 2023 had an increasing trend, so that the sea level in 2000 was equal to 5 mm and in 2023 these changes reached 90 mm. also, the results of the extent changes of mangrove forests in the hara protected area indicate that this habitat has decreased in 2023 compared to 2000. the analysis of the relationship between changes in the water level of the persian gulf and the extent of mangroves in this area reveals that a high correlation can be seen between these two variables during the studied years. this means that there is a direct relationship between the increase in water level changes in the persian gulf and the decrease in the mangrove forests of the hara protected area. the continuous increase in sea level and its consequences can be one of the most important reasons for the reduction of mangrove habitats in the future. considering the importance of mangrove habitats in the hara protected area as a provider of a wide range of ecosystem services, as well as high biodiversity, management solutions should be considered to control and reduce the consequences and risks caused by the fluctuations of the sea water in the persian gulf.