بررسی میزان هیدروکربن‌های آروماتیک حلقوی (PAHs) در رسوبات تنگه‌ی هرمز ـ خلیج فارس

هیدروکربن‌های آروماتیک حلقوی (pahs) از مهم‌ترین آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند که از منابع مختلفی تولید می گردند و در آب و خصوصاً در رسوبات بسیار پایدار بوده و تجزیه‌ی آنان به‌کندی صورت می گیرد. تعداد 16 ترکیب این آلاینده‌ها از سوی آژانس بین‌المللی حفاظت محیط زیست (epa) جز ترکیبات خطرناک سرطان‌زا معرفی شده‌اند. در این مطالعه میزان این 16 ترکیب هیدروکربن آروماتیک حلقوی (pahs) در رسوبات تنگه‌ی هرمز در خلیج فارس اندازه‌گیری شد. بدین منظور تعداد 11 ایستگاه در مناطق مختلف آب‌های ایرانی تنگه هرمز انتخاب گردید و نمونه‌برداری از رسوبات سطحی با استفاده از گرب ون وین صورت گرفت. اندازه‌گیری این ترکیبات با استفاده از دستگاه hplc (کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) مجهز به دتکتور فلورسانس و uv انجام شد. نتایج حاصله نشان داد که غلظت کل pah ها در رسوبات ایستگاه‌های مختلف تنگه هرمز از 17/72 تا 70/191 نانوگرم بر گرم وزن خشک رسوب متغیر بود. بیشترین غلظت فردی ترکیبات pah مربوط به فلورانتن با غلظت 72/19 نانو گرم بر گرم بود و دی بنزو a , h آنتراسن و فلورن و indeno(1,2,3-cd)pyren در هیچ‌کدام از ایستگاه‌ها مشاهده نشد. ماده آلی کل بین 25/8 ـ 75/2 درصد متغیر بود. مقایسه غلظت pah ها در رسوبات تنگه هرمز با سایر نقاط دنیا نشان داد که رسوبات این منطقه دارای آلودگی کم تا متوسط است. نتایج حاصل از تعیین منبع آلودگی ترکیبات pah نشان داد که رسوبات منطقه تنگه هرمز، دارای منشا پایرولیتیک (منبع فسیلی) هستند.