فناوری بارورسازی اقیانوس‌ها از منظر اصول حقوق بین‌الملل محیط زیست

پیشینه و مبانی نظری پژوهش: از دهه 80 میلادی به این سو، بارورسازی اقیانوس‌ها در میان روش‌های مختلف مهندسی اقلیم، توجه بسیاری را به خود جلب نموده است. برخی از پژوهشگران خارجی، بارورسازی اقیانوس‌ها را از جنبه‌های علمی، زیست محیطی و حتی تجاری مورد بررسی قرار داده‌اند. اما با تلاش کنوانسیون/پروتکل لندن جهت تنظیم بارورسازی اقیانوس‌ها از سال 2007، و سپس با تصویب اصلاحیه 2013 پروتکل لندن در خصوص این فناوری، شاهد انجام پژوهش‌های حقوقی در این حوزه بودیم اگرچه تا به کنون فرآیند بارورسازی در سطح گسترده عملیاتی نشده و محدود به انجام آزمایشاتی در سطح محدود می باشد اما پژوهش های حقوقی به ویژه با هدف بررسی جایگاه معاهداتی فناوری مزبور نگارش یافته است. نوشتار حاضر با هدف واکاوی فناوری بارورسازی اقیانوس‌ها به عنوان یکی از روش‌های مقابله با گرمایش زمین، بررسی مزایا و چالش‌های احتمالی زیست محیطی آن به دنبال بررسی رویکرد اصول حقوق بین‌الملل محیط زیست نسبت به این فناوری چالش برانگیز به رشته تحریر در آمده است.روش‌شناسی:  روش جمع‌آوری اطلاعات در پژوهش حاضر به صورت کتابخانه‌ای و روش کار توصیفی- تحلیلی می‌باشد؛ بر این اساس، پس ازتوصیف فرآیند بارورسازی اقیانوس‌ها، مهمترین پیامدهای زیست محیطی آن مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت به تحلیل این فناوری نوظهور درچارچوب اصول حقوق بین‌­الملل محیط زیست پرداخته ایم.یافته‌ها:  بارورسازی اقیانوس‌ها به عنوان یکی از روش‌های نوین مقابله با تغییرات اقلیمی مزایایی همچون مقابله با گرمایش زمین، افزایش ذخایر ماهی‌ها، ترویج تحقیقات علمی دریایی و تجارت کربن دارد،  اما در کنار آن احتمال بروز مشکلات زیست محیطی نظیر اسیدی شدن اقیانوس ها، ایجاد شکوفه های جلبک سمی، آنوکسی در اثر بارورسازی اقیانوس ها دور از ذهن نیست. آثار زیست محیطی فرامرزی این فناوری، اعم از آنکه در آب‌های تحت صلاحیت ملی انجام شود یا در آب‌های آزاد گواهی است بر لزوم مداخله حقوق بین‌الملل محیط زیست جهت تنظیم گری این فناوری و تبعات آن. از این رو در مقاله حاضر بر آنیم تا نقش اصول حقوق بین الملل محیط زیست را در پاسخ به مسائل ناشی از بارورسازی اقیانوس‌ها  و تنظیم آن و رفع خلاء های معاهداتی بررسی کنیم.نتیجه‌گیری: از بارورسازی اقیانوس‌ها می‌توان به عنوان تیغ دولبه‌ای یاد کرد که از یک سو قادر است بر یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی عصر حاضر یعنی گرمایش زمین و به بالتبع تغییرات اقلیمی غلبه نماید و از دیگر سو عامل ایجاد آسیب های زیست محیطی دریایی باشد. یافته‌های مقاله حاضر نشان می‌دهد که اولا، قطعیت علمی کافی در خصوص پیامدهای زیست محیطی بارورسازی اقیانوس‌ها وجود ندارد و برای دستیابی به قطعیت علمی، مطالعات و آزمایشات بیشتر ضروری است. ثانیاً بررسی معاهدات بین ‌المللی که این فناوری را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم مورد توجه قرار داده اند، نشان می‌دهد که کنوانسیون ‌های مربوطه، محدودیت ‌های شدیدی را بر بارورسازی اقیانوس‌ها وارد ساخته‌اند و با نقد هایی همچون عدم مشارکت جهانی و نگرش مطلقاً منفی مواجه‌اند،  ثالثا، در شرایط ذکرشده، استفاده از اصول حقوق بین الملل محیط زیست جهت پرکردن خلاءهای موجود و تکمیل اسناد معاهداتی می توانند بسیار راهگشا باشد.

ocean fertilization technology from the perspective of the principles of international environmental law

background and theoretical foundations: since the 1980s, ocean fertilization has attracted much attention among various methods of climate engineering. some foreign researchers have examined ocean fertilization from environmental, legal, and commercial perspectives. since 2007, as the london convention / protocol regulates ocean fertilization, and then with the adoption of the 2013 amendment to the london protocol on this technology, legal research in this area has been increased. although the ocean fertilization process has not yet been widely operated and remains at a limited experimental level, but legal research has been written specifically to examine the conventional position of this technology. the present article aims to explore ocean fertilization technology as one of the methods to deal with global warming, to examine its potential environmental benefits and challenges, and to examine the approach of the principles of international environmental law to this challenging technology.methodology: data collection of this research is library method and the procedure is descriptive analytical; accordingly, after describing the process of ocean fertilization, it is most important environmental consequences have been studied, and finally, how international environmental law has dealt with this emerging technology has been analysed and finally, we analyze this emerging technology in the context of the principles of international environmental law.findings: by strengthening the biological pump of the ocean, ocean fertilization as one of the new ways to deal with climate change, seeks to increase the absorption of carbon dioxide by the ocean and ultimately deal with global warming. countering global warming, increasing of the fish resources, promote marine scientific research and the carbon trade have been cited as potential benefits of ocean fertilization, but in addition to these benefits, the possibility of environmental problems such as ocean acidification, toxic algal blooms and anoxia is not out of the question. the transboundary environmental effects of ocean fertilization — whether in the internal waters it is a testament to the need to intervene of international environmental law to regulate this technology and its consequences. therefore, in the present article, we intend to examine the role of the principles of international environmental law in responding to issues arising from the ocean fertilization and its regulation and elimination of its treaty gaps. conclusion: the ocean fertilization can be described as a double edged sword that on the one hand is able to overcome one of the most important environmental challenges of the present age, namely global warming and consequently climate change, and on the other hand is the cause of marine environmental damage. first of all, the findings of the present paper show that, there is insufficient scientific certainty about the environmental consequences of ocean fertilization, and further studies and experiments are needed to achieve scientific certainty. second, a review of international treaties that have addressed this technology directly or indirectly shows that the biodiversity conventions, the london convention / protocol, have severely restricted ocean fertilization, citing scientific uncertainty and the need for a precautionary approach. but they face criticism such as non-global participation and an absolutely negative attitude. and third, in the circumstances mentioned, the application of the principles of international environmental law to fill existing gaps and complete treaty documents can be very helpful.