مطالعات مورفولوژی، رسوب و هیدرودینامیک جریان محدوده تقاطع رودخانه کارون و اروند با استفاده از داده‌های میدانی و مدل‌سازی عددی

ارائه اقدامات صحیح مهندس به منظور محافظت از رودخانه‌ها مستلزم شناخت رفتار مورفولوژیک رودخانه و بررسی پدیده‌های هیدوردینامیکی منطقه است. محل برخورد رودخانه‌های کارون به عنوان بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه ایران با رودخانه مرزی اروند به علت موقعیت استراتژیک آن از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. در این مقاله با استفاده از اندازه‌گیری میدانی و مدل‌سازی عددی به بررسی فرآیندهای هیدرودینامیکی این ناحیه پرداخته شده است. اندازه‌گیری پارامترهای دریایی مربوط به منطقه مرزی با دسترسی سخت در محدوده تقاطع کارون به اروند است و شامل برداشت تراز سطح آب و سرعت جریان، هیدروگرافی، دانه‌بندی رسوب، و مدل‌سازی هیدرودینامیکی جریان و رسوب می شود.اندازه‌گیری‌های سرعت جریان نشان می‌دهد که سرعت جریان غالب در این ناحیه به سمت اروند می‌باشد و جزر و مد اروند تنها می‌تواند سرعت جریان‌های این رودخانه را به صورت موضعی کاهش دهد. تغییرات هیدروگرافی نیز نشان دهنده جریان‌های سیلابی در کارون می‌باشد که مانند جت آب عمل می‌نماید به طوری که سبب تغییرات قابل‌توجه در بستر محل تقاطع رودخانه‌های کارون و اروند و جابجایی خط ژرفگاه به سمت عراق شده است. در محل تقاطع رودخانه‌های با توجه به تغییرات شدید عمق، رسوبات نسبت به سایر نقاط درشت‌دانه می‌باشند و نیز غلظت رسوبات با حرکت در عمق افزایش می‌یابد. نتایج مدل عددی با اندازه گیری های میدانی مطابقت داشته و حاکی از این است که آورد رسوبی در رودخانه اروند توسط رودخانه کارون صورت می‌گیرد و اثرات آورد رسوبی رودخانه اروند بر کارون بسیار ناچیز می‌باشد. همچنین محل تقاطع این دو رودخانه پتانسیل بالایی برای رسوب‌گذاری و افزایش ضخامت بستر دارد.

Morphological, Sedimentary and Hydrodynamic Study in Intersection of the Arvand River and the Karun River by Using Field Data and Numerical Modeling

Providing faultless proceeding of the engineer in order to protect the rivers, requires understanding the morphological behavior of the river and studying the hydrodynamic phenomena of the area. The intersection of the Karun rivers as the largest and longest river in Iran with the Arvand border river is of considerable importance due to its strategic location. In this paper, using field measurement and numerical modeling, the hydrodynamic processes of this area have been investigated. Measurement of marine parameters related to the border area with hard access at the intersection of Karun to Arvand and it includes water level and current velocity, hydrography, sediment granulation, and hydrodynamic modeling of current and sediment. Current velocity measurements show that the prevailing flow velocity in this area is towards Arvand and Arvand tide can only reduce the flow velocities of this river locally. Hydrographic changes also indicate flood currents in Karun, which act like water jets, causing significant changes in the bed of the intersection of Karun and Arvand rivers and shifting the Talweg line to Iraq. At the intersection of rivers due to sharp changes in depth, sediments are coarser than other points and also the concentration of sediments increases with movement at depth. The results of the numerical model are consistent with field measurements and indicate that sediment flow in the Arvand River is carried out by the Karun River and the effects of sediment flow in the Arvand River on Karun are very small. Also, the intersection of these two rivers has a high potential for sedimentation and increase the thickness of the bed.