عملکرد سازمان بین‌المللی دریانوردی در باب مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی دریاها در بستر کنوانسیون حقوق دریاها

سازمان بین المللی دریانوردی (ایمو) به عنوان سازمان صلاحیت دار در موضوعات گوناگون دریایی شناخته می شود. بسیاری از این زمینه ها، منشاء در کنوانسیون حقوق دریاها دارد. یکی از این موضوعات، مساله مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی دریا است. اهمیت این مساله در شناسایی و عملی نمودن روند جبران خسارت وارده بر اشخاص و محیط زیست دریایی است. بر همین مبنا، این پژوهش به بررسی عملکرد ایمو به عنوان سازمان صلاحیت دار در باب مساله مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی دریا پرداخته است. به طور کلی ایمو از بدو تاسیس با مساله محیط زیست دریایی و مقابله با آلودگی آن مرتبط بوده است. مساله مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی دریا نیز به ویژه پس از حادثه نفتی توری کنیون مورد توجه قرار گرفت. نتیجه این امر ابتدا در نهادسازی ایمو و ایجاد کمیته موقتی، فرعی و سپس ارتقاء این کمیته به رکن اصلی و دائمی ایمو، نمود پیدا کرد. پس از آن اسناد صادر شده از سوی مجمع و شورای ایمو بر اهمیت مسئولیت ناشی از آلودگی صحه گذاشت و آن را به یکی از موارد مورد توجه جامعه دریایی تبدیل نمود. ماحصل این فرایند، تدوین چهار کنوانسیون بود. این کنوانسیون ها آلودگی ناشی از نفت، مواد مضر و خطرناک و آلودگی ناشی از سوخت کشتی را تحت پوشش قرار می دهند و نظام حقوقی منحصر به فرد و کاملی را در باب مسئولیت ناشی از آلودگی دریایی به وجود آورده اند که در صورت اجرایی شدن هر چهار کنوانسیون، عملا قریب به اتفاق حوادث ناشی از الودگی دریایی را تحت پوشش قرار خواهند داد.