تاملاتی در نقشه جامع علمی کشور با هدف غنابخشی به ویراست های آینده نقشه

پس از ابلاغ نقشه جامع در واپسین روزهای سال 1389، فضایی برای اهل نظر پدید آمده است تا فارغ از مباحث سیاسی و علیرغم نقاط قوت فراوان نقشه، فرصت‌هایی را برای بهبود نقشه در ویراست‌های بعدی پیشنهاد نمایند. در این مقاله، پس از مرور برخی تعاریف و بررسی تاریخچه نقشه های علمی در ایران و جهان، به‌طور اجمالی به نقاط قوت و به‌صورت مبسوط به فرصت‌های بهبود نقشه در آینده اشاره شده است. هنگام نقل نظرات سایر اندیشمندان پیرامون نقشه تلاش شده است که با این نظرات به‌صورت نقادانه مواجهه شود و حتی المقدور نظرات طرف های مختلف درگیر در موضوع منعکس شود.در نهایت، پس از بررسی نقادانه زمینه های متصور برای بهبود، فرصت هایی برای بهبود نقشه تشخیص داده شدند که دو نمونه از مهم‌ترین آنها عبارتند از؛ اول اینکه، سیاست علم و فناوری به‌عنوان دنباله ای از سیاست صنعتی لحاظ شود و سعی شود ابتدا یک سیاست صنعتی منسجم تصویب گردد و سپس اولویت‌های فناوری و علم از دل آن برون آید نه اینکه از طریق نظرسنجی و امثال آن استحصال گردد؛ حتی در صورتی‌که برای تشخیص چنین اولویت‌هایی بخواهیم به نظرسنجیِ خبرگان روی بیاوریم، دلفی های بزرگ و ملی یا تحقیقاتی در این حد و اندازه برای تشخیص چنین اولویت‌هایی ضروری اند؛ ثانیاً اینکه با توجه به پیشرو بودن صنایع دفاعی، زمینه های لازم برای سرریز علم و فناوری از بخش دفاعی به بنگاه‌های اقتصادی فراهم شود.