توسعه مدل نوآوری رایگان با استفاده از رویکرد تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (soda)

نوآوری رایگان شامل نوآوری‌های صورت گرفته‌ای است که توسط مصرف‌کنندگان با هزینه‌ی شخصی، زمان اختیاری و بدون دریافت هزینه، توسعه می‌یابد و با عدم محافظت از طرح، به‌صورت رایگان در اختیار دیگران قرار می‌گیرد که نتایجی نظیر بهبود در رفاه اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد. باوجود ضرورت این امر، گفتمان موضوع هنوز در مرحله آغازین شناخت قرار دارد و مدلی جامع و گویا جهت بیان فرآیند شکل‌گیری آن، به‌طور محدود ارائه‌شده است، ازاین‌رو هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تبیین یک مدل جامع نوآوری رایگان با نگاهی عمیق‌ و گسترده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان حوزه نوآوری رایگان است که ازاین‌بین 16 مصاحبه طی 3 دوره دلفی با 8 خبره صورت گرفته است.در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، بر اساس روﯾﮑﺮد دلفی فازی و ﺳﻮدا مولفه‌های مدل از جهت‌ها و دیدگاه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ساخت دهی ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ، ﻣﻮرد ﭘﺎﯾﺶ ﻗﺮار می‌گیرد. ﻣﺒﻨﺎی ﭘﺎﯾﺶ، مرور پیشینه علمی و مصاحبه‌های ﻋﻤﯿﻖ و ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر‌‌ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن صاحب‌نظر در حوزه نوآوری رایگان اﺳﺖ. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، مولفه‌های مدل نوآوری رایگان ابتدا با استفاده از تکنیک دلفی فازی احصاء شدند و پس از ﺗﺠﻤﯿﻊ ﻧﻈﺮات تمامی صاحب‌نظران در مورد نگاشت مدل، 3 مدل پیشنهادی با بهره‌گیری از روش سودا اعتبارسنجی گردید و پس‌ازآن مدل نهایی اتخاذ گردید. در انتها نیز‌ مولفه‌‌های مدل مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. ارزش این پژوهش، آن است که با ارائه‌ی یک مدل نوآوری رایگان، به بررسی فرآیند شکل‌گیری نوآوری رایگان به‌طور عمیق‌تر بپردازد و بدین‌ترتیب به غنی‌سازی مبانی نظری حوزه نوآوری رایگان در زبان‌فارسی کمک نماید و با درک بهتر فرآیند نوآوری‌ رایگان، زمینه بهره‌مندی موثرتر از نتایج بکارگیری نوآوری رایگان را در ایران مهیا سازد.

development of a free innovation model using the strategic option analysis and development (soda) approach

free innovation includes innovations that are developed by consumers at their own expense, discretionary time and without receiving fees, and are provided to others for free without protecting the design, which results like leads to improvement in social and economic well-being. despite the necessity of this matter, the topic discourse is still in the initial stage of understanding and a comprehensive and expressive model to express its formation process has been presented in a limited way, therefore the main goal of this research is to examine and explain a comprehensive model of free innovation with a deep look. the statistical population of the research is all experts in the field of free innovation, of which 16 interviews were conducted with 8 experts during 3 delphi courses. in this research, based on the fuzzy delphi approach, the components of the model are monitored from different directions and perspectives to construct the problem. the basis of the monitoring is a review of the scientific background and in-depth and semi-structured interviews with experts in the field of free innovation. according to the obtained results, the components of the free innovation model were first calculated using the fuzzy delphi technique, and after collecting the opinions of all the experts regarding the mapping of the model, 3 proposed models were validated using the soda method and then the final model was adopted. finally, the components of the model were analyzed and investigated.the value of this research is that by presenting a model of free innovation, it examines the formation process of free innovation more deeply and thus help to enrich the theoretical foundations of the field of free innovation in the persian language and by better understanding the process of free innovation, provide a more effective basis for benefiting from the results of applying free innovation in iran.