چارچوب تنظیم‎گری مشوق انتقال فناوری در بخش بالادست صنعت نفت و گاز ایران

علیرغم وجود قوانین و دستورالعمل های متعدد مرتبط با فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران، این تلاش ها بطور یکپارچه انجام نشده و نتایج تاثیر آنها بر ارتقاء سطوح توانمندی فناورانه مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش، ضمن بررسی مفاهیم توانمندی فناورانه و تنظیم‎گری، ابعاد و ساز و کار تاثیر قوانین و مقررات در سطوح کلان (ملی)، میانی (صنعت) و خرد (بنگاه) بر توانمندی‎های فناورانه بخش بالادستی صنعت نفت ایران در قالب چارچوب منسجم تنظیم‎گری احصاء گردیده است. این پژوهش با توجه به هدف یک مطالعه کیفی اکتشافی، توصیفی و کاربردی است که با مصاحبه‎های نیمه ساختار یافته کیفی با 14 نفر از خبرگان صنعتی و علمی تا مرحله اشباع نظری صورت گرفته و به روش پدیدار شناسی در نظریه داده بنیاد تحلیل شده است. نتایج نشان دادند قانون مناقصات به عنوان بستری شفاف برای رقابت بر سطح توانمندی اکتساب فناوری موثر بوده و قانون استفاده از حداکثر توان داخل که بواسطه دستورالعمل وندورلیست صنعت نفت در سطح صنعت پشتیبانی شده در سطح بهره‎برداری و انطباق فناوری موثر می باشد. قانون حمایت از شرکت‎های دانش‎بنیان با پارادایمی نوظهور در سطح نواوری فناورانه موثر می باشد که تصویب نظام نامه فناوری وزارت نفت نیز در راستای اجرای این قانون بوده که هنوز بطور کامل جاری نگشته است.

regulatory framework for technology incentive policies in the iranian oil and gas industry

despite numerous regulations related to science and technology in the upstream part of iran’s oil industry, but these efforts have not been identified in a coherent manner, and the results of their impact on improving the levels of technological capability have not been studied. in this study, while examining the concepts of technological capability and regulation, the framework of regulating laws and regulations at the macro (national), medium (industry) and micro (enterprise) levels on the technological capabilities of the upstream part of the iranian oil industry was demonstrated. according to the purpose of this study, it is an exploratory, descriptive and applied qualitative study that was conducted by semi-structured qualitative interviews with 14industrial and scientific experts up to the theoretical saturation stage and was analyzed by phenomenological method in the grounded theory methodology. the results showed that the law of tenders, as a transparent platform for competition, is effective on the level of technology acquisition capability, and the law of maximum internal power, which is supported by the oil industry vendor list instructions at the industry level, on technology exploitation and compliance.the law on support of knowledge-based companies with an emerging paradigm is effective at the level of technological innovation.