طراحی مدل پایداری اجتماعی در محیط‌های شهری و بررسی تطبیقی آن در شهرهای تهران و زاهدان

هدف این پژوهش طراحی مدل پایداری اجتماعی در محیط‌های شهری و بررسی تطبیقی آن در شهرهای تهران و زاهدان است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی-توسعه‌ای بوده و در زمرۀ تحقیقات آمیخته اکتشافی قرار می‌گیرد. در مرحلۀ کیفی، از روش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با خبرگان و تکنیک تحلیل مضمون (تم) استفاده شد. بدین‌منظور، با 21 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی در زمینۀ مدیریت شهری که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته به عمل آمد. در مرحلۀ کمی نیز به منظور اعتبارسنجی مدل، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار amos استفاده گردید. بدین‌منظور، از 136 نفر از مدیران ارشد شهرداری تهران و زاهدان که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، با ابزار پرسش‌نامه نظرخواهی شد. براساس یافته های تحلیل مضمون، برای پایداری اجتماعی هفت مولفه شامل آموزش، فقر، بیکاری، اینترنت، سلامت، افزایش جمعیت و نابرابری اقتصادی و 78 شاخص شناسایی شد. یافته‌های بخش کمی نیز نشان داد که متغیرهای شناسایی شده و مدل تحقیق مورد تایید است. همچنین، بررسی تطبیقی پایداری اجتماعی در شهرهای تهران و زاهدان با تحلیل آماری نشان داد که بیشترین شکاف مربوط به وضعیت آموزش و کمترین شکاف نیز مربوط به فقر و نابرابری اقتصادی است. نتایج تحقیق نشان داد که پایداری اجتماعی در محیط‌های شهری پدیده‌ای چندبعدی و پیچیده است و برای تحقق آن مجموعه‌ای از متغیرها باید مدنظر قرار گیرد. علاوه بر این، براساس یافته‌های تحقیق وضعیت پایداری اجتماعی در شهرهای تهران و زاهدان به‌عنوان ‌دو نماینده از شهرهای ایران چندان قابل‌قبول نیست و از طرفی، فاصلۀ زیاد این دو شهر در شاخص‌های مختلف وجود دارد.

designing a model of social sustainability in urban environments and its comparative analysis in tehran and zahedan cities

this research aims to design a social sustainability model in urban environments and conduct a comparative analysis in the cities of tehran and zahedan. it is an applied-developmental study that uses exploratory mixed research. in the qualitative stage, semi-structured interviews with experts and thematic analysis techniques were used. for this purpose, semi-structured interviews were conducted with 21 academic and executive experts in the field of urban management who were selected using purposive sampling. in the quantitative stage, the structural equation modeling method and amos software were used to validate the model. to do so, 136 senior managers of tehran and zahedan municipalities, who were selected by simple random sampling method, were surveyed by filling out a questionnaire. based on the findings of thematic analysis, seven components including education, poverty, unemployment, internet, health, population growth, and economic inequality along with 78 indicators were identified for social sustainability. the findings of the quantitative section also confirmed the identified variables and the research model. moreover, a comparative study of social sustainability in the cities of tehran and zahedan using statistical analysis suggested that education status exhibited the largest gap whereas poverty and economic inequality had the smallest gap. the results of the study indicated that social sustainability in urban environments is a multidimensional and complex phenomenon the realization of which calls for addressing a set of variables. in addition, as suggested by the findings of the study, the status of social sustainability in the cities of tehran and zahedan, as representatives of iranian cities, is not desirable, and these two cities largely differ in many indicators.