فهم عوامل زمینه‌ساز فرهنگی در سبک زندگی ایرانی-اسلامی

الگوی مصرف کنونی در جامعه ما با الگوی مصرف مطلوب از دیدگاه اسلامی فاصله دارد. این تحقیق با هدف اصلی فهم عوامل زمینه‌ساز  فرهنگی در سبک زندگی ایرانی-اسلامی انجام شده است. این تحقیق با استفاده از روش کیفی، تحلیل تماتیک و با انجام مصاحبه طراحی شد. روش‌شناسی این تحقیق از حیث نتیجه، جزو تحقیقات کاربردی توسعه‌ای، از حیث هدف جزو تحقیقات اکتشافی و از حیث روش اجرای کار براساس روش کیفی انجام شده است. جامعه­ مطالعه‌شده در پژوهش، 17 نفر از خبرگان و کارشناسان متخصص در حوزه‌های مدیریت و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و علوم ارتباطات (عمدتاً) از استان اصفهان بودند که با هماهنگی‌های لازم، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با آن‌ها انجام گرفت و از نمونه‌گیری هدفمند و به‌طور هم‌زمان از روش گلوله‌برفی برای دسترسی راحت‌تر به نمونه‌های مدنظر و از معیار اشباع نظری برای تصمیم‌گیری درمورد تعداد نمونه موردمطالعه برای انتخاب مشارکت‌کنندگان استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد، هشت مضمون اصلی به‌عنوان عوامل زمینه‌ساز فرهنگی موثر در سبک زندگی ایرانی-اسلامی به دست آمد: دارایی‌های فرهنگی، عوامل تعاملی، مصادیق خانواده‌محور، مصادیق دین‌محور، عوامل محیطی، عوامل فردی، مصادیق فرهنگی و مصادیق اخلاق اجتماعی. هر یک از این مضامین اصلی، مضامین فرعی خاص خود را دارد. سبک زندگی ما در بسیاری از موارد از آداب و رسوم غیراسلامی تاثیر می‌پذیرد؛ بنابراین ضروری به نظر می‌رسد که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی، تمرکز جدی بر سبک زندگی اسلامی، به‌ویژه برای نسل جوان و کودکان داشته باشند.

identifying the underlying cultural factors affecting iranian-islamic lifestyle

iranian current consumption pattern is far away from the optimal pattern from the point of view of islamic values. considering the problems, this study was conducted to identify the underlying cultural factors of islamic-iranian lifestyle. taking a qualitative method and thematic analysis, and conducting semi-structured interview, the study used the ideas of 17 experts of management and planning of cultural affairs and communication sciences (mainly) from isfahan province. purposeful sampling and snowball method were used simultaneously to have a desired sample. theoretical saturation criterion was the decision-making criterion for determining the number of participants. the results determined eight main themes as the most cultural factors affecting islamic-iranian lifestyle: 1) cultural assets; 2) interactive factors; 3) family-based examples; 4) religion-based examples; 5) environmental factors; 6) individual factors; 7) cultural examples; and 8) socio-ethical examples. each of the main themes has some sub-themes. iranian lifestyle in so many cases is affected by non-islamic customs and traditions; therefore it seems necessary that policymakers and cultural planners focus on islamic lifestyle, especially on the issues related to children.