تبیین جامعه شناختی رفتارهای زیست‌محیطی جوانان شهر تهران

در حال حاضر مسائل زیست‌محیطی، چالشی فراگیر و جهانی قلمداد می‌شود. رفتارهای زیست‌محیطی انسان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر محیط‌زیست، مدنظر بسیاری از اندیشمندان، پژوهشگران و محیط‌ گرایان قرار گرفته است. در همین راستا جامعه‌شناسان تحلیل ‌و بررسی ‌مسائل زیست‌محیطی را نیازمند مطالعات جامعه‌شناختی و راه‌حل‌های اجتماعی می‌دانند. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کمی و با هدف تبیین جامعه‌شناختی رفتارهای زیست‌محیطی جوانان شهر تهران انجام شد. روش استفاده‌شده در این پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. جامعۀ آماری پژوهش، جوانان 18-35 ساله شهر تهران بودند که 453 نفر از آن‌ها در مناطق مختلف شهر و با مدنظر قراردادن وضعیت توسعه‌یافتگی این مناطق به‌عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری سهمیه‌ای مطالعه شدند. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته‌های توصیفی پژوهش نشان‌دهنده وضعیت نسبتاً مطلوب رفتار زیست‌محیطی در بین افراد مطالعه‌شده است. یافته‌های استنباطی پژوهش بیانگر این است که متغیرهای مستقل پژوهش (طبقه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سطح دین‌داری، مصرف‌گرایی و آگاهی زیست‌محیطی) درمجموع 26درصد توان تبیین واریانس متغیر رفتار زیست‌محیطی را در بین افراد مطالعه‌شده دارند. اثر همه‌ متغیرهای مستقل به‌جز متغیر سرمایه فرهنگی بر متغیر رفتار مخرب زیست‌محیطی به لحاظ آماری معنادار است. شایان ‌ذکر است اثر متغیرهای طبقه اجتماعی و آگاهی زیست‌محیطی بر رفتار مخرب زیست‌محیطی معکوس و اثر متغیرهای مصرف‌گرایی و سطح دین‌داری بر این متغیر مستقیم است. متغیر طبقه اجتماعی نیز به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری متغیر دین‌داری بر رفتار مخرب زیست‌محیطی اثر معکوس دارد.

sociological explanation of environmental behaviors of the youth in tehran

nowadays, environmental issues are considered a general and global challenge. human environmental behavior as one of most important factors influencing the environment has attracted the attention of many philosophers, researchers, and environmentalists. furthermore, sociologists believe that analysis of environmental issues require sociological studies and social solutions. this quantitative study was done to explain the environmental behaviors of young individuals of tehran. the method used in this research is survey and questionnaire was used as the tool to collect data. statistical population includes young individuals of tehran in the range of 18-35 years old among which 453 people, from different districts of tehran and considering the level of development of these districts, were selected.  quota sampling method was used. data analysis was done in descriptive and inferential levels. descriptive findings of research indicated relatively desirable conditions of environmental behavior among the participants under study. inferential findings indicate that independent variables of research (social class, cultural capital, level of religiosity, consumerism, and environmental awareness) totally (26 percent) have the ability to explain the variable variance of environmental behavior among participants. the effect of all independent variables except cultural capital on environmental destructive behavior is statistically significant. moreover, the effect of social class and environmental awareness on environmental destructive behavior is inverse and the effect of consumerism and level of generosity variables on this variable is direct. social class variable indirectly, and mediated by level of generosity variable, influences environmental destructive behavior inversely.