مروری روایی بر رویکردهای نظری سکشوالیته

سکشوالیته یکی از مهم‌ترین عرصه‌های نظری در فلسفه اجتماعی معاصر است؛ مفهومی که تغییرات در ارزش‌های جنسی جهان مدرن و ایران امروز، توجه به آن را ضرروی کرده است. با وجود اهمیت و تغییرات سکشوالیته در ایران کنونی، به این عرصه نظری توجه کافی نشده است؛ بنابراین این مقاله در نظر دارد رویکردهای نظری سکشوالیته و چیستی آن را بررسی کند. روش استفاده‌شده در معرفی نظریات سکشوالیته، مرور روایی است و طی شش مرحله انجام شده است: شناسایی منابع معتبر، دسته‌بندی نظریات سکشوالیته، گزینش و معرفی پراستنادترین نظریات، شناسایی نقاط اشترک و افتراق نظریات، تلفیق نظریات براساس نقاط اشتراک و سازگاری منطقی آن‌ها و ارزیابی نظریات. نتایج مرور روایی نظریات سکشوالیه نشان داد، فوکو مهم‌ترین نظریه‌پرداز اجتماعی معاصر درباره سکشوالیته است. همچنین نظریه «آزادسازی مردان همجنس‌گرا»، «برساختگرای اجتماعی سکشوالیته»، «کوئیر تئوری» و «ترنسجندریسم» مهم‌ترین رویکردهای نظری سکشوالیته هستند. در ترکیب رویکردهای نظری مذکور می‌توان سکشوالیته را یا ارزش‌ها، قوانین و باورهای اجتماعی درباره رابطه جنسی یعنی برساخت اجتماعی دانست یا به‌عنوان هویت جنسی ذاتی افراد در نظر گرفت. به‌علاوه سکشوالیته غربی در سیستم اقتصادی سرمایه‌داری و تحولات ناشی از آن ریشه دارد. پیامد سکشوالیته در عصر مدرن نیز کنترل موالید، کنترل نظام خانواده و تعریف هویت‌های جنسیِ متمایز است. این پیامدها را می‌توان  سرکوب میل جنسی یا نوعی توجه مضاعف قدرت‌های مدرن به میل جنسی در نظر گرفت؛ توجهی که به کنترل میل جنسی و بدن منجر شده است. در ارزیابی نظریات سکشوالیته می‌توان گفت، نظریاتی که پس از فوکو درباره سکشوالیته مطرح شده‌اند، بسط مفاهیم نظری فوکو هستند. همچنین این نظریات در پاسخ به مسائل اجتماعی جنس/جنسیت‌های حاشیه‌ای شکل گرفته‌اند.

a narrative review of theories on sexuality

the concept of sexuality plays an important role in the formation of values ​​of the modern world and current iran. despite the importance and changes in sexuality, little attention has been paid to this theoretical field. this study is a narrative review of the most important theoretical approaches to sexuality and its essence. the method used in this article is narrative review and has been done in six states; identifying credible sources, categorizing sexuality theories, selecting and introducing the most cited theories, identifying commonalities and differentiating of theories, synthesis theories based on their commonalities and logical compatibility, and evaluating theories. after investigating the literature, the researchers found that michel foucault (1929-1984) is the most important and influential theorist in sexuality. generally, theoretical approaches to sexuality included “gay liberation theories”, theories of “sexuality constructionism”, “queer theories”, and “transgender theories”. regarding the mentioned theoretical approaches, sexuality is defined as a set of values, rules, and social beliefs about sex. sexuality is social construction, or inherent sexual orientation of individuals. furthermore, capitalist economic system and its developmental plans have shaped western sexuality. the sexuality in the modern times resulted in the reproduction control, family-system control and the definition of distinct sexual identities. these consequences, on the one hand, leads to sexual repression and on the other, makes sex the nodal point of modern discourses. after evaluating theories of sexuality, it is understood that the theories proposed after foucault are an extension of his concepts. these theories have been formed in response to marginal sex/gender groups and issues.