پژوهش کیفی سرمایه اجتماعی میان اعضای هیات علمی با راهبرد «هم نویسندگی»

توسعه دانشگاه در گرو توسعه اعضای هیات علمی و همکاری­ های علمی آنان است که این همکاری­ ها، افزایش تفاهم متقابل اعضا و بهبود فعالیت­ ها و تولیدات علمی را در پی دارد. بنابراین، مطالعه پژوهشی حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی تفسیری قصد دارد تا تجارب هم ­نویسندگی اعضای هیات ‌علمی را به‌عنوان یک جنبه قابل‌مشاهده از همکاری علمی مورد بررسی قرار دهد. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و در نظر گرفتن اشباع نظری داده‌ها، 12 نفر از اعضای هیات ‌علمی در پژوهش مشارکت کردند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه نیمه ­ساختاریافته جمع‌آوری و پیاده‌سازی گردید و سپس با استفاده از روش اسمیت و آزبورن (2004) و نرم‌افزار 2020maxqda مورد تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج پژوهش، دو عامل بازدارنده و مشوق از تجارب هم نویسندگی اعضای هیات علمی تفسیر گردید. عوامل بازدارنده که ناشی از تجارب ناخوشایند اعضای هیات علمی بود در قالب مضمون افت کیفیت پژوهش و دو زیرمضمون گرایش به کمی­ گرایی و کسب شهرت علمی و عوامل مشوق ناشی از تجارب خوشایند اعضای هیات علمی در قالب مضمون خلق یک اجتماع علمی و چهار زیرمضون اعتماد اجتماعی، هم­ افزایی، تقویت گفتمان علمی و ارتقاء کیفیت دانشگاه احصا گردید. نتایج پژوهش نشان داد که هم­ نویسندگی‌ها موجب ارتقاء سطح سرمایه اجتماعی در دانشگاه می‌شوند و متقابلاً سطح این هم­ نویسندگی‌ها نیز تحت تاثیر عملکرد و بازخورد دانشگاه قرار دارند که تضعیف و یا تقویت آن‌ها را موجب می‌گردد. پژوهش حاضر توصیه می‌کند که در راستای ارتقاء این هم ­نویسندگی‌ها ایجاد بسترهای همکاری در دانشگاه و توجه دانشگاه به معیارهای کیفی در پژوهش مورد توجه قرار بگیرد.

A Qualitative Study of Social Capital of Faculty Members using Co-Authorship Strategy

University development highly depends on faculty members and their academic collaboration. The collaboration would increase mutual understanding of the members and improve their academic activities and contributions. Taking a qualitative approach and interpretive phenomenology method, this study tried to explore the experience of coauthorship of faculty members as a visible aspect of academic collaboration. Using purposive sampling and considering data saturation, twelve faculty members were interviewed through a semistructured questionnaire. The data analyzed using Smith and Osborne’s (2004) method and MAXQDA 2020. Results indicated two deterrent and encouraging factors among the coauthorship experiences of the faculty members. The deterrent factor, resulting from unpleasant experiences was decreasing the quality of research with two subcategory of tendency to quantification and academic reputation and the encouraging one, resulting from nice experiences was creating a scientific community with four subcategories of social trust, collaboration, improving scientific discourse and improving the quality of university. Results showed that coauthorship improves social capital in universities and the authorship itself is influenced by universities’ feedback that could be strengthening or weakening. It is recommended in this study that for encouraging the coauthorship, university should pay attention to creating an appropriate space for academic collaboration and also qualitative criteria of research.