بررسی مقدماتی کلنی‌های مورچه نیش‌زن پاکی‌کوندیلا سنارنسیس و فعالیت فصلی آن‌ها در جزیره ابوموسی

اهداف: مطالعه حاضر برای تعیین فراوانی نسبی مورچه‌های پاکی‌کوندیلا سنارنسیس در اطراف اماکن انسانی و نیز بررسی وضعیت کلنی‌های آن‌ها در جزیره ابوموسی به انجام رسید.روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در طی سال‌های 92-1391 در جزیره ابوموسی طراحی و اجرا گردید. برای تعیین وفور و فراوانی نسبی مورچه‌های نیش‌زن در پیرامون اماکن انسانی از روش صید با تله گودالی به مدت یک سال استفاده شد. برای بررسی ترکیب جمعیت کلنی و برخی ویژگی‌های آن‌ها نیز روش اختصاصی کندن و باز نمودن کلنی و جداسازی و شمارش کاست‌های مختلف آن بکار رفت.یافته‌ها: میانگین وفور مورچه پاکی‌کوندیلا سنارنسیس به هر تله، (4/1±sd=) 06/2 (21 عدد به هر 10 تله در هر شبانه­روز) تعیین گردید که به‌طور معنی‌داری در ماه‌های فروردین تا شهریور بیشتر از ماه‌های نیمه دوم سال بود. وفور به تله در فصل بهار با 8/1± 12/3، بیشترین و در فصل زمستان با 40/0± 36/0 کمترین مقدار بود. عمق کلنی‌ها در حدود 80-60 سانتیمتر بود و انشعابات مایل و افقی نسبتاً زیاد در آن مشاهده شد. در بررسی کلنی‌ها، ماده‌های بارور با اندازه کمی درشت‌تر (8-6 میلی‌متر) و به‌طور متوسط 16 عدد در هر کلنی یافت شد. تعداد کارگرهای کلنی به‌طور میانگین 7/98 ±326 عدد (455 عدد در بهار و 218 عدد در زمستان) شمارش شد.نتیجه‌گیری: باوجود اینکه کلنی‌های پاکی‌کوندیلا سنارنسیس بررسی شده در جزیره ابوموسی کم جمعیت‌تر از نمونه‌های گزارش شده از کشورهای افریقایی می‌باشد، ولی وفور مورچه‌ها در اماکن انسانی بالا بود که باعث افزایش مواجهه و بالا رفتن شیوع مورچه گزیدگی می‌شود. لزوم کنترل مورچه‌های نیش‌زن با در نظر گرفتن دستاوردهای این مطالعه و همچنین بررسی کلنی‌های بیشتر و نیز رفتار این مورچه‌ها در جزیره توصیه می‌شود.