ارائه الگوی بازارگرایی برای شرکت‌های دانش بنیان ایران

هدف پژوهش حاضر، کشف سازه‌ها و ابعاد بازارگرایی به منظور طراحی و معرفی الگوی بومی و رویکرد خاص بازارگرایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایران است. رهیافت این پژوهش کیفی و از نوع اکتشافی است و شامل مطالعه اسناد و مدارک، مرور ادبیات نظری، انجام مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان و صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان ایران می‌باشد و در آن از روش نظریه زمینه‌ای و قابلیت‌های نرم‌افزار maxqda 2020 برای پیشبرد امر تحقیق بهره گرفته شده است. با مدیران دوازده شرکت‌ دانش‌بنیان تولیدی نوع یک، مصاحبه عمیق، نیمه‌ساختار یافته و نیمه منظم انجام شده است که از یک جامعه آماری دارای 352 شرکت عضو، به‌صورت نمونه‌گیری هدف‌مند یا معیار محور انتخاب شده‌اند. کدهای اساسی، نظری و هسته‌ای این مصاحبه‌ها، در فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی استخراج شده‌اند. از آنجا که تمامی مطالعات پژوهشی مبتنی بر یک چارچوب نظری، مدل مفهومی یا نقشه ذهنی است که متغیرهای تحقیق و روابط علّی میان آن‌ها را تبیین می‌کند، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از یک لنز نظری پراگماتیستی و رویکرد کثرت‌گرایی نشان می‌دهد که میان سازه بازارگرایی و سازه‌های آشفتگی بازار، آشفتگی تکنولوژیکی و شدت رقابت به‌عنوان پیشایندهای بازارگرایی و نیز با عملکرد کسب و کار به‌مثابه پسایند بازارگرایی پیوند همکنشی وجود دارد.این پژوهش در تلاش است تا به منظور سازگاری شرکت‌های دانش‌بنیان ایران با جوهره پویا و غیرایستای عصر پرچالش فرارقابتی کنونی، برای نخستین بار الگویی از بازارگرایی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایران شناسایی کند. بر اساس یافته‌های پژوهش، سازه بازارگرایی در مدل بومی شرکت‌های دانش‌بنیان ایران دارای ابعاد مشتری‌گرایی، رقیب‌گرایی، هماهنگی میان‌کارکردی، نوآوری‌گرایی، آینده‌گرایی و یادگیری‌گرایی است.

Presentation of Market Orientation (MO) Model for Knowledgebased Companies in Iran

The purpose of this research is to discover the structures and dimensions of market orientation in order to design and introduce an indigenous model and a specific market orientation approach for Iranian knowledgebased companies. The approach of this research is qualitative and exploratory type and includes studying documents, reviewing theoretical literature, conducting library studies and interviewing experts and owners of knowledgebased companies in Iran and have been used from capabilities of Groudnded Theory (GT) method and MAXQDA 2020 software to advance the research.  With managers of 12 production type one of knowledgebased companies were conducted deep, semi structured and semiregular interviews which were selected from a statistical population of 352 member companies, as purposive sampling or criterion based sampling. The substantive, theoretical and core codes of these interviews have been extracted in the process of open, axial and selective coding. Since all research studies are based on a theoretical framework, conceptual model or mind map that explains the research variables and the causal relationships between them, the present research uses a pragmatic theoretical lens and a pluralistic approach to show that there is an interactive link between the construct market orientation and structures of market turbulence, technological turbulence and the competition intensity as a antecedents of market orientation and also with the business performance as a consequence of market orientation. This study tries to identify a pattern of market orientation for Iranian knowledgebased companies for the first time in order to adapt this companies to the dynamic and nonstatic essence of the era of crosscompetitive challenge. Based on the research findings, the market orientation construct in the indigenous model of Iranian knowledgebased companies has the dimensions of customer orientation, Competitor Orientation, Interfunctional Coordination, Future Orientation, Innovation Orientation and Learning Orientation.