طراحی مدل توسعه ظرفیت تاب آوری شرکت های کوچک و متوسط (با رویکرد ساختاری تفسیری)

پیچیدگی محیطی در عصر حاضر می‌تواند بقای سازمان‌ها را تهدید نماید. پایداری در چنین شرایطی موضوعی ضروری برای اغلب شرکت‌های کوچک و متوسط می‌باشد. یکی از راه‌کارهای مقابله با چنین شرایطی مفهوم تاب‌آوری سازمانی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمانی در شرکت‌های کوچک و متوسط می‌باشد. ازاین‌رو پس از شناسایی و طبقه‌بندی شاخص‌های توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمان‌های کوچک و متوسط در ادبیات تحقیق آن را در قالب پرسشنامه ساختاری تفسیری در اختیار هشت نفر از خبرگان دانشگاهی و خبرگان و مدیران صنایع کوچک و متوسط قرار دادیم تا با استفاده از روش مدل‌سازی تفسیری ساختاری مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرند. درنهایت مدل طراحی‌شده در چهار سطح طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد برخی از عوامل موثر بر ظرفیت توسعه تاب‌آوری سازمانی مانند چشم‌انداز مشترک، مدیریت دانش سازمانی، توانمندسازی نیروی انسانی و ساختار ارگانیک منعطف را می‌توان به‌عنوان جنبه‌های نرم و رفتاری توسعه ظرفیت تاب‌آوری سازمانی در نظر گرفت؛ از طرف دیگر عوامل دیگری مانند تکنولوژی، منابع مالی، اتحاد و برون‌سپاری و افزونگی منابع را نیز می‌توان به‌عنوان جنبه‌های سازمانی و سخت (منبع محور) در توسعه تاب‌آوری سازمانی مورد توجه قرار داد که در مجموع می‌توانند زمینه چابکی تولید و تامین و همچنین نوآوری و خلاقیت و استفاده از فرصت‌های محیطی و انعطاف‌پذیری سازمانی را فراهم سازند و باعث افزایش ظرفیت تاب‌آوری سازمانی گردند.

Designing a Resilience Capacity Development Model of SMEs (Interpretive Structural Approach)

Environmental complexity in the present age can threaten the survival of organizations. Sustainability in such situations is an essential issue for most small and mediumsized companies. One of the ways to deal with such situations is the concept of organizational resilience.  The purpose of this study is to provide a model for developing organizational resilience capacity in small and medium enterprises. Therefore, after identifying and classifying the resilience development indicators of small and medium organizations in the research literature, we provided an interpretive structural questionnaire to 8 academic experts and managers of small and medium industries to evaluate it using the Interpretive Structural Modelling method. Finally, the designed model was classified into four levels. The results showed that some factors affecting the capacity of organizational resilience development such as shared vision, organizational knowledge management, human resource empowerment and flexible organic structure can be considered as soft and behavioral aspects of organizational resilience capacity development; on the other hand, other factors such as technology, financial resources, alliance and outsourcing and resource redundancy can be considered as organizational and difficult (resourceoriented) aspects in the development of organizational resilience, which in general, they can provide the ground for production and supply agility, as well as innovation and creativity and the use of environmental opportunities and organizational flexibility, and increase organizational resilience capacity.