مطالعه تطبیقی کشورهای توسعه یافته در نگهداری ذخایر اضطراری کالا و ارایه پیشنهاداتی برای ایران

یکی از مهم‌ترین وظایف دولت‌ها، حصول اطمینان از برآورده شدن نیازهای اساسی جوامع به مواد غذایی و نیازهای بخش‌های تولیدی و خدماتی حیاتی به اقلام کالایی مهم در شرایط وقوع بحران است. در کشورهای توسعه‌یافته‌ اروپا، آمریکای شمالی و اقیانوسیه، سه نوع رویکرد قالب در این زمینه مشاهده است. در رویکرد اول، نیازهای مزبور با استفاده از ذخایر اضطراری نگهداری شده برای انواع اقلام غذایی و غیرغذایی مهم برطرف می‌شوند. اما در دو رویکرد دیگر بدون نگهداری ذخایر، از سازوکارهای متفاوتی برای تامین نیازهای کشورها بهره می‌گیرند. در رویکرد دوم، دولت‌های مرکزی یا بر همکاری نهادها و دولت‌های محلی در زمان بحران اتکا می‌کنند و یا قوانین به دولت‌ها اجازه می‌دهد تحت شرایط خاصی مستقیما در زمان بحران اقدام به خرید مواد غذایی مورد نیاز نموده و بعدا هزینه آن را به طرف‌های مربوطه بپردازند. در رویکرد سوم، دولت‌ها صرفا بر سازوکارهای بازار آزاد اتکا کرده و تنها در صورت ضرورت اقدام به مداخله می‌کنند. با توجه به اجرای سیاست نگهداری ذخایر راهبردی کالاهای اساسی و اقلام دارویی و پزشکی در ایران، پژوهش حاضر به بررسی تجربیات آن دسته از کشورهای توسعه‌یافته که از سیاست مشابهی بهره می‌گیرند، می‌پردازد. در این راستا، پس از تبیین و تحلیل سازوکارهای مدیریت و نگهداری ذخایر اضطراری در پنج کشور فنلاند، آلمان، جمهوری چک، اسلوونی و ایالات متحده، پیشنهاداتی برای بهبود اجرای سیاست‌های نگهداری ذخایر راهبردی در کشور ارائه شده است.

Comparative Study of Experiences of Developed Countries in Maintaining Emergency Reserves and Devising Solutions for Iran

One of the most important responsibilities of any government is to ensure that the basic food requirements of the population and the requirements of critical service sectors to the key materials and products are met during crises. In developed countries of Europe, North America and Oceania, three main approaches exist for this purpose. The first approach is maintaining emergency reserves of important food and nonfood commodities or products. In the two other approaches, no such reserves are maintained. In the second approach, in critical conditions government relies on coordination among authorities and local authorities, or it may directly acquire the required goods from the market and compensates later. Finally, the third approach is to rely on free market mechanisms and taking actions only if necessary. Since Iran maintains strategic reserves for staple foods, medicine and medial equipment’s, this study is focused on examining the experiences of the developed countries that have adopted similar approaches. In this regard, the storage and management mechanisms of emergency reserves in Finland, Germany, Czech Republic, Slovenia and United States are studied and analyzed, and then policy recommendations are devised for improving the relevant policies in Iran.