متنوع سازی بازارهای تجاری و منطقه گرایی اقتصادی ایران

در این مقاله سعی می‌شود تا با استفاده ازروش تلفیقی تحلیل پوششی داده‌ها فرایند تحلیل سلسله مراتبی به کارایی‌سنجی و اولویت‌بندی پیوستن ایران به دو نهاد اقتصادی سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا پرداخته شود. استفاده از روش کمی تحلیل پوششی داده‌ها، مشکل ناسازگاری در قضاوت خبرگان در مدل‌های کیفی همچون فرایند تحلیل سلسه مراتبی را رفع می‌کند. طبق نتایج به‌دست آمده سازمان همکاری شانگهای با در نظر گرفتن مساحت جغرافیایی، جمعیت نیروی کار، حجم تولید ناخالص داخلی و تورم به‌عنوان ورودی‌های اقتصاد و نیز حجم تجارت با جهان، درجه باز بودن تجاری و درجه باز بودن مالی به‌عنوان سه خروجی کارایی بهتری طی سال‌های 2000-2018 نسبت به اتحادیه اقتصادی اوراسیا داشته است. لذا پیشنهاد می‌شود ظرفیت‌ها و مذاکرات جهت عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای در اولویت سیاست‌های تجارت خارجی کشور ایران قرار گیرد.

Assessing the Impact of Trade Market Diversification and Regionalism on Iran’s Economy

This article aims to evaluate the efficiency and prioritization of Iran’s accession to the two economic institutions of the Shanghai Cooperation Organization and the Eurasian Economic Union using the combined method of data envelopment analysis (DEA) analytic hierarchy process (AHP). The results show that with regard to the geographical area, labor force population, GDP and inflation as inputs to the economy, as well as the volume of trade with the world, the degree of trade openness and the degree of financial openness as three outputs, the Shanghai Cooperation Organization has a better score than the Eurasian Economic Union during the years 20002018. Therefore, it is suggested that capacities and negotiations for permanent membership in the Shanghai Cooperation Organization be given priority in Iran’s foreign trade policies.