تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر میزان خودکارآمدی شیردهی در مادران مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر قزوین: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر قطع زودهنگام شیردهی انحصاری در ایران در‌ حال افزایش است. افزایش‌ سطح آگاهی مادران از مهمترین عوامل موثر در ارتقای تغذیه انحصاری با شیر مادر است؛ یکی از بهترین روش‌های آموزشی درباره چالش‌های سلامتی، مدل اعتقاد بهداشتی است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی ‌بر مدل اعتقاد بهداشتی بر میزان خودکارآمدی شیردهی در مادران انجام شد.مواد و روش‌‌ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده شاهد‌دار است که درباره120 زن باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر قزوین انجام‌ شد. نمونه‌ها با روش تخصیص تصادفی بلوکی 4 تایی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. گروه مداخله از هفته 36 به بعد، 4 جلسه آموزشی شیردهی، مبتنی بر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی، به صورت مجازی دریافت‌کردند. گروه کنترل مراقبت‌های روتین دوران بارداری را دریافت‌کردند. پرسشنامه خودکارآمدی شیردهی و مدل اعتقاد بهداشتی، قبل از زایمان و 1، 4 و 6 هفته پس‌ از آن تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss26 انجام شد. سطح معنا‌داری همه آزمونها 0.05 در نظرگرفته شد.یافته‌ها: بعد ‌‌از انجام مداخله، تفاوت آماری معنا‌داری در میانگین دو گروه از‌‌‌‌‌‌ نظر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی مشاهده شد (p<0.05). همچنین میانگین نمرات خودکارآمدی شیردهی در هفته اول بعد از مداخله در گروه کنترل 4.65 ± 52.23 و در گروه آزمون 4.09 ± 55.8 بوده که از نظر تفاوت آماری معنادار بوده است (p<0.001).نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی بر‌اساس مدل اعتقاد بهداشتی می‌تواند میزان خودکارآمدی شیردهی مادران را بهبود دهد؛ بنابراین، مراقبان بهداشتی می‌توانند از آن به عنوان روش آموزشی قابل اعتماد و در‌ دسترس استفاده کنند. 

the effect of an educational intervention based on the health belief model on the level of breastfeeding self-efficacy in mothers referring to qazvin health centers: a randomized clinical trial study

background and objective: the increasing of early discontinuation of exclusive breastfeeding in iran has been observed in recent years. enhancing maternal awareness is a pivotal factor in advancing exclusive breastfeeding rates. one of the best teaching methods about health challenges is the health belief model. the primary objective of this study was to determine the impact of an educational intervention grounded in the health belief model on maternal breastfeeding self-efficacy.materials and methods: this research constitutes a randomized controlled clinical trial involving 120 pregnant women who sought care at qazvin health centers. through the random allocation method of 4 blocks, the participants were assigned to either the intervention group or the control group. commencing from the 36th week of pregnancy, the intervention group underwent 4 virtual breastfeeding training sessions, structured around the principles of the health belief model. meanwhile, the control group received standard prenatal care. prior to delivery and at 1, 4, and 6 weeks postpartum, participants completed the breastfeeding self-efficacy questionnaire and health belief model assessments. data analysis was carried out tilizing spss26 software, with a predetermined significance level of 0.05 for all statistical tests.results: following the intervention, a statistically significant difference was noted in the mean values between the two cohorts with regard to the components of the health belief model (p<0.05). furthermore, the mean self-efficacy ratings during the initial week post-intervention were 52.23±4.65 in the control group and 55.8±4.09 in the experimental group, which was statistically significant (p<0.001).conclusion: educational intervention utilizing the health belief model has demonstrated the potential to enhance the level of breastfeeding self-efficacy among mothers. consequently, healthcare professionals can consider employing this approach as a dependable and easily accessible educational tool.