اثربخشی آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توام با رایحه‌درمانی اسطوخودوس بر افسردگی و شایستگی مادری زنان نخست‌زای با دلبستگی ناایمن به همسر

مقدمه: بارداری، یکی از پراسترس‌ترین مراحل زندگی زنان است. لذا هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توام با رایحه‌درمانی اسطوخودوس بر افسردگی و شایستگی مادری زنان نخست زای با دلبستگی نا ایمن‌ به همسر بود.روش کار: این مطالعۀ کارآزمایی بالینی در سال 1399 روی 60 زن باردار شهر بیرجند انجام شد. مادران باردار دلبستۀ نا ایمن به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی بین سه گروه مداخلۀ1 (آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی و رایحه‌درمانی)، مداخلۀ2 (رایحه‌درمانی با اسطوخودوس) و گروه کنترل تقسیم شدند. فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی در سه ماه آخر بارداری، و رایحه‌درمان در فاز فعال زایمان و دورۀ پیگیری یک ماه بعد از تولد نوزاد انجام شد. از پرسش‌نامۀ دلبستگی به همسر، افسردگی بک، افسردگی بعد از زایمان و شایستگی مادری استفاده شد و داده‌ها در نرم‌افزار آماری spss نسخۀ 25 تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس مکرر نشان داد، آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توام با رایحه‌درمانی بر کاهش افسردگی در طول زمان موثر بود (0/001>p). تحلیل کواریانس نشان داد، افسردگی دورۀ بارداری بعد از آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (0/001>p). در تحلیل واریانس چندمتغیره، هر دو مولفۀ شایستگی مادری، در گروه مداخلۀ1 به‌طور معنی‌داری افزایش نشان داد (0/05>p).نتیجه‌گیری: فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی توام با رایحه‌درمانی به‌عنوان یک مداخلۀ موثر برای کاهش افسردگی و افزایش شایستگی نقش مادری می‌تواند در مراکز بهداشتی‌ودرمانی در زنان باردار با دلبستگی نا ایمن به همسر به کار برده شود.

the effect of dialectical behavior therapy techniques training with lavender aromatherapy on depression and maternal competence of nulliparous women with insecure attachment to spouse

background and objective: pregnancy is one of the most stressful stages in women’s life. the purpose was to determine the effectiveness of dialectical behavior therapy techniques training lavender aromatherapy on depression and maternal competence of primiparous women with insecure attachment to spouse.material and methods: this clinical trial study was performed in 2021 on 60 pregnant women in birjand, iran. insecure attached expectant mothers were selected by purposive sampling method and randomly divided between three intervention groups 1 (dialectical behavior therapy techniques training and aromatherapy), intervention group 2 (aromatherapy with lavender), and control group. dialectical behavioral therapy techniques were performed in the last three months of pregnancy, aromatherapy in the active phase of labor, and the follow-up period one month after the baby’s birth. the attachment to spouse questionnaire, depression beck, postpartum depression, and maternal competency were used. data were analyzed in spss 25.results: the results of repeated analysis of variance showed that teaching dialectical behavioral therapy techniques was effective in reducing depression over time (p<0.001). covariance analysis showed that depression during pregnancy was decreased significantly after the dialectical behavior therapy techniques training (p<0.001). the multivariate analysis of variance also showed both components of maternal competence increased significantly in intervention groups 1 (p<0.05).conclusion: dialectical behavioral therapy techniques and aromatherapy are effective interventions to reduce depression and increase maternal competence. they can be used for pregnant women with insecure attachment to their husbands in health centers.