رویکرد امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران از منظر ولایت‌فقیه و قانون اساسی

در بین تمامی حقوقی که با عنوان نیازهای پایه ای خانوار در یک اجتماع به افراد داده می‌شود، «امنیت غذایی» از مهم ترین نیازهای فردی است که مسئولیت تامین آن به عهده دولت‌هاست. اگرچه امنیت غذایی همواره یکی از اهداف عمده برنامه‌های توسعه در جمهوری اسلامی ایران بوده اما بنا بر ارزیابی گزارش‌های رسمی عملکرد بخش کشاورزی، این بخش در برآورد اهداف موردنظر با نوسانات قابل‌توجهی مواجه بوده است.در پژوهش حاضرکه از نوع کیفی و مبتنی بر تکنیک مطالعات اسنادی و هدف اصلی آن تبیین دکترین ، اهداف و سیاست‌های امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران بر پایه نظرات ولایت‌فقیه و قانون اساسی است با استفاده از روش تحلیل محتوا ، کلیه بیانات و مکتوبات حضرت امام خمینی (ره) و حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)در رابطه با حوزه امنیت غذایی«اندیشه ها،آرا، نظرات، رهنمودها و تدابیر ولایت‌فقیه» و همچنین اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر اسناد بالادستی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های حاصل از تحلیل کیفی داده ها در این پژوهش، گفتمان ولایت‌فقیه در حوزه دکترین امنیت غذایی حائز شش رکن اصلی شامل عدالت اجتماعی، استقلال و کاهش وابستگی، کشاورزی به‌عنوان محور توسعه، اصلاح الگوی مصرف، اتخاذ رویکرد علمی، خودکفایی نسبی در تولید محصولات کشاورزی و توجه هم‌زمان به تاثیر امنیت آب بر امنیت غذایی است. همچنین بر اساس نتایج حاصل از تحلیل کیفی، در سیاست‌گذاری امنیت غذایی بر پایه قانون اساسی و سایر اسناد بالادستی باید برمحورهایی چون نوسازی نظام تولید، توسعه پایدار روستایی، ریشه‌کن کردن فقر و محرومیت، ایجاد ذخایر راهبردی، اصلاح الگوی مصرف، افزایش بهره وری،توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی و سیاسی آب، توسعه پایدار کشاورزی و اصلاح نظام بازار تمرکز شود.