تحلیل گفتمان های امنیتی ج.ا.ا از منظر محیط شناسی امنیتی

رفتار نظام بین الملل با ایران، چه در زمان برقراری نظام دوقطبی بین الملل و چه در تکوین روند تک قطبی شدن جهان همان نتایج ساختار نظام سلسله مراتبی را بر کشور تحمیل کرده است. در این وضعیت مقاومت منجر به گسترش دامنه امنیت در ملاحظات ملی شده است. هدف این مقاله پاسخ به این سوال است که آیا گفتمان های جمهوری اسلامی ایران می توانند در قالب یک مکتب امنیتی تبیین شوند؟ به همین جهت در ادامه با دوره بندی سیاست های امنیتی بر مبنای دولت های حاکم از ابتدای انقلاب تا کنون، در ابتدا به بررسی مهمترین رویدادهای به وقوع پیوسته در هر دوره و گفتمان حاکم در آن دوره می پردازیم، سپس نقاط قوت و ضعف به دست آمده را در قالب مکتب های امنیتی(آرمان گرایی، واقع گرایی و سازه انگاری) در رابطه با آن دوره تحلیل می کنیم. نگارندگان با مطالعه اسنادی وکتابخانه ای و اینترنتی، نیازمندی های پژوهش را گردآوری سپس با تجزیه وتحلیل توصیفی و مقایسه ای رویکرد مختلف دولت های ایران را ارزیابی نموده اند. نتیجه حاصل حاکی از آن است که سیاست گذاری امنیت ملی در ایران از روند مشخصی پیروی نمی کند و مبتنی بر اهداف کلان امام(رحمت الله علیه) نبوده و جز در برخی موارد، هر دولت بر اساس دیدگاه خاص خود آنرا طراحی و اجراء کرده است. این مقاله برای اصلاح روند سیاستگذاری امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با استناد به شناخت محیط امنیتی، گفتمان تثبیت گرا وگفتمان توسعه گرا را پیشنهاد کرده است.