رویکرد قانون اساسی و اسناد بالادستی نسبت به دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران

دیپلماسی عمومی مجموعه اقداماتی است که دولت‌ها برای ارتباط با ملل دیگر کشورها به اجرا می‌گذارند. انقلاب اسلامی ایران از بدو پیروزی به دلیل خاستگاه مردمی، ارتباط با ملت‌ها را در سرلوحه سیاست‌های خود قرار داده و این امر در قانون اساسی و قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تبیین اصول مندرج در قانون اساسی و اسناد بالادستی در مورد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران صورت پذیرفته است. تحقیق از نوع توسعه‌ایکاربردی است. روش تحقیق آمیخته و از تحلیل محتوا و تفسیری و مطالعه اسنادی در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد رویکرد قانون اساسی و اسناد بالادستی به دیپلماسی عمومی در سه زمینه دکترین، اهداف و سیاست‌گذاری قابل تمیز است و شش مورد دکترین، پنج مورد هدف‌گذاری و بیست‌وشش مورد سیاست‌گذاری مسیر دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران را مشخص ساخته است. بنا بر یافته‌های تحقیق، مفاهیم مرتبط با دیپلماسی عمومی در مفاد قانون اساسی و اسناد بالادستی بر مبنای خاستگاه و مبانی شکل‌گیری در چهار زمینه «مبانی دینی و اعتقادی»، «ارزش‌های انقلاب اسلامی»، «فرهنگ، تمدن و هنر ایران» و «ارتباطات فرهنگی بین‌الملل» قابل تفکیک می‌باشند. به‏رغم تاکید قانون اساسی و اسناد بالادستی، پیرامون برخی مفاد دیپلماسی عمومی، اجماع صریحی میان دستگاه‌ها وجود ندارد. تنقیح مجموعه دکترین، اهداف و سیاست‌های دیپلماسی عمومی مندرج در قانون اساسی و قوانین بالادستی و تبیین نقاط قوت و ضعف ضروری است. همچنین بنا بر محیط متغیر بین‌المللی و به‌منظور تمرکز هدفمند بر سیاست‌ها و منابع لازم است اثربخشی هریک از سیاست‌ها جداگانه مورد بررسی قرار گیرد.

Constitutional approach and upstream documents towards public diplomacy of the Islamic Republic of Iran

Public diplomacy is a set of measures taken by governments to communicate with the nations of other countries. Since the victory of the Islamic Revolution of Iran, due to its popular origin, communication with nations has been at the forefront of its policies. This research has been carried out with the aim of explaining the principles contained in the Constitution and upstream documents on public diplomacy of the Islamic Republic of Iran. The research is of an applied development type. The research method is mixed and content and interpretive analysis and documentary study have been used in data analysis. Five targeting cases and twentysix policy cases have determined the path of public diplomacy of the Islamic Republic of Iran. According to the research findings, concepts related to public diplomacy in the provisions of the Constitution and upstream documents based on the origin and formation of the four fields of religious and doctrinal principles, values ​​of the Islamic Revolution, Iranian culture, civilization and art and International cultural relations are separable. Despite the emphasis on the constitution and upstream documents, there is no explicit consensus among the institutions on some provisions of public diplomacy. Strengths and weaknesses are essential. Also, given the changing international environment and in order to focus purposefully on policies and resources, it is necessary to examine the effectiveness of each policy separately.