آسیب‌شناسی بیداری اسلامی در کشورهای مصر، تونس و لیبی

جریان بیداری اسلامی خیزشی مردمی است که از دو قرن پیش تاکنون، روحی تازه به کالبد جهان اسلام دمیده و دوره‌ای نو را با محوریت معنویت در جهان مادی‌گرا آغاز کرده است. جریانی که با اندیشه اصلاح‌گران مسلمان قوت گرفت و عرصه عمل را در مقابله با سران مرتجع عرب و حکومت‌های استکباری با شعله‌های بیدارگری، استقلال‌طلبی، آزادی‌خواهی و هویت‌جویی انقلاب اسلامی ایران درنوردید.  این مقاله با هدف شناخت عوامل بُروز آسیب مُترتب بر روند بیداری اسلامی در کشورهای تونس، مصر و لیبی به روش آمیخته (موردی زمینه ای / کلان نگر جزء نگر) با رویکرد تبیینی اکتشافی در قلمرو زمانی این خیزش ها بازه زمانی 17 دسامبر 2010(27 آذرماه 1389 تاکنون) از طریق به‌کارگیری آمارهای توصیفی – استنباطی (تحلیل عاملی) در یک جامعه آماری 40 نفره در جهت پاسخگویی به این سوال که عوامل بُروز آسیب بر روند بیداری اسلامی در کشورهای تونس، مصر و لیبی چیست؟ انجام شده که ماحصل آن تبیین مهم‌ترین عوامل انحراف، انفعال و آسیب در روند بیداری اسلامی در سه کشور مذکور به شرح ذیل بوده است:  مهم‌ترین عوامل آسیب زا مترتب بر روند بیداری اسلامی در کشور تونس به ترتیب اولویت مشتمل بر سیاسی، ایدئولوژی، سطح فرامنطقه‌ای، سطح منطقه‌ای، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، نظامی و امنیتی است.  مهم‌ترین عوامل آسیب زا مترتب بر روند بیداری اسلامی در کشور مصر به ترتیب اولویت مشتمل بر نظامی و امنیتی، ایدئولوژی، سیاسی، اقتصادی، سطح منطقه‌ای، اجتماعی و فرهنگی و سطح فرامنطقه‌ای است. مهم‌ترین عوامل آسیب زا مترتب بر روند بیداری اسلامی در کشور لیبی: سطح فرامنطقه‌ای، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، ایدئولوژی، نظامی و امنیتی، سطح منطقه‌ای و اقتصادی است.

Pathology of Islamic Awakening in Egypt, Tunisia and Libya

The Islamic Awakening is a popular uprising that has breathed new life into the body of the Islamic world two centuries ago and has begun a new era centered on spirituality in the materialistic world. A movement that was strengthened by the idea of ​​Muslim reformers and entered the field of action against the reactionary Arab leaders and arrogant governments with the flames of awakening, independence, freedom and identity of the Islamic Revolution of Iran. This article aims to identify the factors causing the damage to the Islamic Awakening in Tunisia, Egypt and Libya in a mixed method (contextual / macrocasepartial case) with an explanatoryexploratory approach in the time frame of these uprisings (December 17, 2010 (December 27, 2010) so far) through the use of descriptiveinferential statistics (factor analysis) in a statistical population of 40 people to answer the question that the factors affecting the process of Islamic awakening in Tunisia, Egypt and What is Libya? The result is an explanation of the most important factors of deviation, passivity and harm in the process of Islamic awakening in the three countries mentioned as follows: ‌ The most important detrimental factors to the Islamic Awakening in Tunisia are the priorities, including political, ideological, transregional, regional, economic, social and cultural, military and security, respectively. ‌ The most important detrimental factors related to the process of Islamic awakening in Egypt are the priorities including military and security, ideology, political, economic, regional, social and cultural level and transregional level, respectively. The most important harmful factors related to the process of Islamic awakening in Libya: the transregional, political, social and cultural level, ideology, military and security, regional and economic level.