بررسی شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 و عوامل مرتبط با آن: یک مطالعه مقطعی از سمنان

هدف: دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن است که به‌دلیل شیوع گسترده و عوارض جانبی قابل توجه، از مشکلات اصلی حوزه بهداشت عمومی در جوامع مختلف به حساب می‌آید. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 و عوامل مرتبط با آن اجرا گردید.مواد و روش‌ها: مطالعه مقطعی حاضر در سال 1401 (خرداد لغایت شهریور ماه) با مشارکت 400 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در شهر سمنان انجام شد. ابزار مطالعه، پرسش‌نامه محقق‌ساخته‌ای بود که روایی محتوایی آن با نظر صاحب‌نظران و کسب نمره 0.92 و 0.87 به ترتیب برای شاخص‌های cvr و cvi تایید شد. نتایج بررسی‌های توصیفی برای متغیرهای کیفی به‌صورت فراوانی (درصد) و برای متغیرهای کمی به‌صورت میانگین (انحراف معیار) محاسبه و گزارش گردید. هم‌چنین جهت بررسی ارتباط آماری میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه‌ای با شیوع انواع عوارض جانبی بیماری، به دلیل ماهیت کیفی متغیرها از آزمون کای‌دو استفاده شد.یافته‌ها: میانگین سنی بیماران تحت مطالعه 51.93 بود که 51 درصد آنان را مردان و 49 درصد را زنان تشکیل می‌دادند. نتایج بررسی‌ها حاکی است که عوارض جانبی بیماری در 19 درصد بیماران مشاهده می‌شود به‌طوریکه 8.5 درصد از بیماران به نوروپاتی (با فاصله اطمینان 2.73±)، 8 درصد به رتینوپاتی (با فاصله اطمینان 2.65±) و 2.75 درصد به نفروپاتی (با فاصله اطمینان 1.60±) مبتلا هستند. هم‌چنین از میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه‌ای مورد بررسی، متغیرهای وضعیت تحصیلی، وضعیت شغلی، بومی بودن، شهری یا روستایی بودن، نوع بیمه درمانی پایه، زمان سپری شده از تشخیص بیماری، فاصله زمانی میان تشخیص بیماری تا آغاز مراقبت، تحت کنترل بودن بیماری، و نیز محل دریافت مراقبت، دارای رابطه آماری معنی‌دار با وقوع عوارض جانبی مرتبط با دیابت نوع 2 می‌باشند (0.05>p).نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه بیانگر آن است که میزان شیوع عوارض جانبی بیماری دیابت نوع 2 نسبت به آمارهای ملی و بین‌المللی در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. هم‌چنین علاوه بر عواملی نظیر دسترسی بیماران به امکانات تشخیصی و درمانی مناسب و توانمندسازی بیماران در رابطه با خودمراقبتی؛ عوامل جغرافیایی، شغلی و مالی در شیوع عوارض جانبی دیابت نوع 2 نقش‌آفرینی می‌کنند. 

the prevalence of type 2 diabetes complications and their related factors in semnan, iran: a cross-sectional study

introduction: type 2 diabetes is a chronic disease and one of the major public health problems in societies due to its prevalence and complications. this study aims to assess the prevalence of type 2 diabetes complications and their related factors.materials and methods: this cross-sectional study included 400 diabetic patients (51% males vs. 49% females) in semnan, iran in 2023. the study tool was a researcher-made questionnaire whose content validity was confirmed by experts (cvr=0.90 and cvi=0.87). the descriptive results were calculated and reported as frequency (percentage) for qualitative variables and mean (standard deviation) for quantitative ones. also, due to the qualitative nature of the variables, the statistical relationship between demographic and background variables with the prevalence of disease complications was evaluated using the chi-square test.results: the mean age of participants was 51.93 years. according to the results, 19% of patients experienced type 2 diabetes complications, so that 8.5% had neuropathy (95% ci: ±2.73), 8% had retinopathy (95% ci: ±2.65), and 2.75% had nephropathy (95% ci: ±1.60). among the demographic and background variables, the following items were significantly associated with the prevalence and severity of the complications: education level, employment status, nativity, urban or rural residency, type of basic health insurance, the time elapsed since diagnosis of the disease, the time interval between diagnosis of the disease and commencement of care, disease control status, and place of receiving care (p<0.05).conclusion: the findings of the study indicated that the prevalence of type 2 diabetes complications was at an acceptable level compared to the national and international statistics. moreover, in addition to factors such as the patients’ access to appropriate diagnostic and treatment facilities and improving self-care among patients, some geographical, occupational, and financial factors play a role in the prevalence of type 2 diabetes complications