تعیین و اولویت‌بندی شاخص‌های دستیابی به پوشش همگانی سلامت در ایران: یک مطالعه کیفی

هدف: پوشش همگانی سلامت گامی مهم در راستای دستیابی و بهره‌مندی همگانی از خدمات سلامت می‌باشد. برای سنجش پوشش همگانی سلامت، نیاز به شاخص‌های مناسب می‌باشد. این مطالعه به منظور انتخاب شاخص‌های اولویت‌دار جهت استفاده برای سنجش پوشش همگانی سلامت انجام گرفته است.مواد و روش‌ها: این مطالعه یک مطالعه کیفی می‌باشد. جمعیت پژوهش، کارشناسان خبره کشور بودند و نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند انجام گرفت. مطالعه در سه مرحله انجام گرفت. در مرحله اول با بررسی متون مربوط به شاخص‌های بین‌المللی و داخلی و استفاده از نظر خبرگان، 393 شاخص که مرتبط با پوشش همگانی سلامت بود، انتخاب گردید و موارد تکراری حذف گردید. در مرحله دوم با استفاده از منابع معتبر مثل سازمان بهداشت جهانی، اهداف توسعه پایدار(sustainable development goals) و هزاره (millennium development goals) سازمان ملل و 100 شاخص اصلی سلامت ((100 core health indciatros و نیز استفاده از نظر کارشناسان خبره 40 شاخص جهت نظرسنجی نهایی انتخاب گردید و در مرحله سوم با استفاده از نظرات 47 نفر از کارشناسان خبره رتبه‌بندی جهت این 40 شاخص انجام گرفت.یافته‌ها: بر اساس یافته‌های این مطالعه، مهم‌ترین شاخص‌های پوشش همگانی سلامت از دیدگاه صاحب‌نظران به ترتیب میزان مرگ مادران باردار، میزان پوشش واکسیناسیون کودکان زیر 5 سال، امید به زندگی در بدو تولد، میزان مرگ و میر نوزادان، میزان مرگ کودکان زیر 5 سال، میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال، میزان قند خون بالا در بالغین، میزان دسترسی به آب سالم، میزان مرگ به‌دلیل سرطان و پوشش بیمه همگانی بود. هم‌چنین در رتبه‌بندی به‌دست آمده طبق کتاب سیمای سلامت ایران در شاخص‌های جمعیتی، مرگ زنان باردار؛ در شاخص‌های بیماری‌ها، میزان پوشش واکسیناسیون؛ در شاخص‌های پوشش خدمات سلامت دسترسی به آب سالم؛ و در شاخص‌های نظام سلامت میزان پوشش بیمه همگانی حائز اولویت اول بودند.نتیجه‌گیری: به طور کلی، تا تعیین دقیق تر اولویت بندی، باید به ده شاخص اول ( بین 40 شاخص) رتبه بندی و شاخص اول هر یک از حیطه های جمعیت و مرگ ومیر، بیماری‌ها و عوامل خطر، پوشش خدمات سلامت، و نیروی انسانی و ساختار نظام سلامت برای رسیدن به اهداف پوشش همگانی توجه بیشتری شود.

Determining and prioritizing indicators of public health coverage in Iran: A qualitative study

Introduction: Universal health coverage is an important step towards achieving and benefiting from health services. To measure universal health coverage, appropriate indicators are needed. This study was conducted to select priority indicators for use in general health measurements.Materials and Methods: This study is a qualitative study. The population of the research was experts in the country and the sampling was done purposefully. The study was conducted in three stages. In the first phase, 393 indicators related to public health coverage were selected by reviewing texts related to international and domestic indicators and use of experts #39; opinion, and duplicates were removed. In the second phase, using valid sources such as WHO, Millenium Development Goals, and Sustainable Development Goals of Universal Health Coverage, 100 Core Health Indicators and using expert opinions, 40 indicators were selected for the final survey. In the third stage, 47 experts ranked these 40 indicators.Results: The most important indicators of universal health coverage from the viewpoints of experts were death rate of pregnant women, vaccination coverage of children under 5 years old, life expectancy at birth, infant mortality rate, death rate of children under 5 years of age, death rate of children under 1 years of age, high blood sugar levels in adults, access to healthy water, death rates due to cancer and general health insurance. Also in the ranking, according to the Healt Indicators of Iran, amoung demographic indicators, death of pregnant women; amoung the indicators of diseases, the coverage rate of vaccinations; amoung the indicators of health coverage, access to healthy water; and amoung the health system indicators, the amount of public insurance coverage were the first priorities.Conclusion: In general, until the acquisition, more precise determination and prioritization, the indexes ranked among the top ten amoung 40 indciators, and also the first priotity indicator of each of the four components of population and mortality, diseases and risk factors, the coverage of health services, and the health system should be taken into account in reaching the goals of universal health coverage