بررسی تاثیر مداخله آموزشی بر ارتقاء رفتارهای پیشگیری‌کننده از لیشمانیوز جلدی مبتنی بر مدل یادگیری شناختی اجتماعی

هدف: لیشمانیوز جلدی در بخش قنوات استان قم آندمیک است. این مطالعه به منظور تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل شناختی اجتماعی بر ارتقاء رفتارهای پیشگیرانه از لیشمانیوز جلدی صورت گرفت.مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت مداخله‌ای نیمه‌تجربی بود که بر روی 292 نفر از مراجعه‌کنندگان به مراکز بهداشتی قنوات استان قم طی سال‌های 96-1395 انجام شد. شرکت‌کنندگان با تخصیص تصادفی و با استفاده از روش بلوک‌های تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. شش ماه بعد از مداخله آموزشی، پرسش‌نامه محقق‌ساخته برای دو گروه تکمیل گردید. برای بررسی هم‌زمان اثر چند متغیر از رگرسیون خطی استفاده شد. یافته‌ها: بعد از مداخله آموزشی، بین میانگین نمره‌ی مربوط به سازه‌های آگاهی و درک موقعیت، انتظار پیامد (p<0.001)، خودکفایتی (p<0.003)، خود‌کنترلی (p<0.005) و عملکرد (p<0.05) از مدل شناختی اجتماعی در زمینه ارتقاء رفتارهای پیشگیری‌کننده از لیشمانیوز جلدی درگروه مداخله، رابطه معنی‌دار مشاهده گردید اما بین ارتقاء رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری و سازه ارزش پیامد، رابطه معنی‌داری دیده نشد (p<0.103).نتیجه‌گیری: آگاهی مردم در زمینه راه‌های پیشگیری از بیماری در سطح مطلوبی نبود. بنابراین جهت ارتقاء این سازه، پیشنهاد می‌گردد تئوری شناختی اجتماعی می‌تواند جهت کاهش موانع موجود در برنامه آموزش و ارتقاء سطح آگاهی جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

Effect of educational intervention based on social cognitive theory on promoting preventive behaviors of cutaneous leishmaniasis

Introduction: Cutaneous leishmaniasis (CL) is an endemic disease in Ghanavat of Qom province. This study aimed to determine effect of educational intervention based on social cognitive theory on promoting preventive behaviors of CL disease.Materials and Methods: This study was a semiexperimental intervention (quasiexperimental) that was performed on 292 patients referred to ghanavat health centers in Qom province during the years 20162017. Then, participants divided randomly in two groups with complete block randomization method. Six months after the training, post tests were completed by both interventional and control groups. The linear regression used to investigation the effect of several variables.Results: After the intervention, in treated group, the mean score of the structures of knowledge and situations perception, outcome expectations (p < 0.001), selfsufficiency (p < 0.003), selfcontrol (p < 0.005) and performance (p < 0.05) of Social Cognitive Theory in term of promotion of preventive behaviors of CL, a significant relationship was observed. But, a significant relationship was not found between the structure outcome value and promotion of preventive behaviors of the disease (p < 0.103).Conclusion: People were not well aware of ways to prevent disease. Therefore, in order to promote this structure, it is suggested that social cognitive theory can be used to reduce the barriers in the education program and promote the level of community awareness.