اثر ماساژ بازتابی پا بر کیفیت خواب و شدت خستگی در بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد حاد: یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور

هدف: اختلالات خواب و خستگی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به (acute myocardial infarction, ami) میتواند به افزایش بروز انفارکتوس قلبی مجدد و آریتمی ها منجر شود. هدف این مطالعه تعیین اثر ماساژ بازتابی پا بر کیفیت خواب و شدت خستگی در بیماران ami بود.مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور 90 بیمار مبتلا به ami از بخش مراقبت ویژه قلب بیمارستان شهید رجائی کرج از خرداد 94 تا مرداد 1395 که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به صورت تخصیص تصادفی در سه گروه آزمون (30=n)، درمان نما (30=n)، و شاهد (30=n) قرار گرفتند. در گروه آزمون ماساژ بازتابی پای چپ و درمان نما پای راست انجام شد، در گروه شاهد اقدامی صورت نمی گرفت. مداخله ماساژ بازتابی پا، سه روز متوالی و هر بار به مدت 20 دقیقه انجام شد. در سه گروه؛ قبل، بلافاصله و 20 دقیقه بعد، شدت خستگی با مقیاس معیاری دیداری vas (visual analogue scale) و کیفیت خواب با پرسش نامه پیتزبورگ و vas روز قبل و دو روز متوالی بعد از مداخله ارزیابی شد.یافته ها: بلافاصله پس از مداخله، نمره شدت خستگی گروه آزمون با شاهد (0.233=p) و درمان نما (0.903=p)، همچنین گروه شاهد با درمان نما (1.00=p) تفاوت معنی داری نداشت. بیست دقیقه پس از مداخله نمره شدت خستگی گروه آزمون به طور معنی داری از گروه شاهد کمتر بود (0.003=p)، اما با گروه درمان نما (0.355=p) تفاوت معنی دار نداشت. همچنین نمره شدت خستگی گروه شاهد با درمان نما تفاوت معنی داری نداشت (0.218=p). کیفیت خواب با vas و پیتزبورگ در روز اول و دوم پس از مداخله، در گروه آزمون با شاهد و درمان نما و گروه شاهد با درمان نما تفاوت معنی داری نداشت (p>0/05).نتیجه گیری: یافته ها نشان داد ماساژ بازتابی پا بیست دقیقه بعد از مداخله منجر کاهش معنی دار شدت خستگی در بیماران ami منجر می شود. لذا پرستاران می توانند از این روش آسان، غیردارویی، غیرتهاجمی و کم هزینه جهت بهبود شدت خستگی استفاده کنند.

Effect of foot reflexology on sleep quality and severity of fatigue in patients with acute myocardial infarction: A doubleblind randomized clinical trial

Introduction: Sleep disorders and fatigue are common problems in patients with acute myocardial infarction (AMI) which can lead to an increased incidence of recurrent myocardial infarction and arrhythmias. The aim of this study was to determine the effect of foot reflexology on sleep quality and fatigue severity in the AMI patients.Materials and Methods: In this doubleblind randomized clinical trial, 90 AMI patients who had inclusion criteria were evaluated from cardiac care unit of Shahid Rajaee Hospital in Karaj, Iran from 30 may 2015 to 20 August 2016, ;and were randomly assigned to 3 groups: Treatment (n=30), placebo (n=30), and control (n=30). Left foot reflexology in the treatment group and right foot reflexology were performed in the placebo group.The control group did not receive any intervention. Foot reflexology intervention was performed for 3 consecutive day’s for 20 minutes. The severity of fatigue was assessed in 3 groups of above, before, immediately and 20 minutes later of intervention by VAS. Sleep quality was assessed by Pittsburgh questionnaires and VAS, the day before and two consecutive days after intervention.Results: The fatigue intensity score of the treatment group immediately after intervention was not significantly different from the control (P=0.233) and placebo groups (P=0.903). Remarkably, the control group was not significantly different from placebo (P=1.00). The fatigue severity score in 20 minutes after intervention was significantly lower than the control group (P=0.003), but did not differ significantly from the placebo group (P=0.355). Also, fatigue severity score of the control group did not differ significantly from the placebo group (P=0.218). Sleep quality with VAS and Pittsburgh on first and second day after intervention wasn’t significantly different in the treatment ;groups compared with the control and the placebo groups and in the control group than the placebo group (P>0.05).Conclusion: Findings showed that foot reflex massage 20minutes after intervention induced of significant reduction in fatigue severity in the AMI patients. Therefore, nurses can use this easy, nonpharmacological, noninvasive and lowcost method to improve severity of fatigue.