اعتبارسنجی پروتکل پلکان فرانسیس به‌روش تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی و طراحی معادله بومی برآورد ظرفیت هوازی در پسران ایرانی

مقدمه: اندازه‌گیری دقیق، ایمن و ساده ظرفیت قلبی- تنفسی بچه‌ها در شرایط تحقیقاتی و بالینی اهمیت بالایی دارد. بنابراین، ارزیابی اعتبار آزمون‌های میدانی ورزشی خارج از محیط آزمایشگاهی قابل تامل است. هدف این مطالعه سنجش اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس بر مبنای تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی (vo2,vco2,rer) و طراحی معادله بومی برای برآورد ظرفیت هوازی پسران ایرانی است.مواد و روش‌ها: حداکثر اکسیژن مصرفی (vo2peak) به دو شیوه آزمون استاندارد بیشینه روی تریدمیل با سنجش مستقیم گازهای تنفسی و آزمون میدانی پلکان فرانسیس روی نیمکت الکترومکانیکی (ارگواستپ) با قابلیت تنظیم ارتفاع در 138 پسر سالم 8 تا 13 ساله اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس به‌ترتیب از ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی درون طبقه‌ای درون گروهی (icc) استفاده شد.نتایج: همبستگی معناداری بین حداکثر اکسیژن مصرفی در روش معیار و روش برآورد از طریق پروتکل پلکان فرانسیس مشاهده شد (0.001>p، 0.85=r). پایایی آزمون پلکان میدانی در حد عالی مشاهده شد (0.96=icc). همچنین معادله خطی پیشگوی حداکثر اکسیژن مصرفی ویژه پسران ایرانی با استفاده از متغیرهای سن، bmi و ضربان قلب پایانی آزمون پله طراحی شد (0.001>p، 02.61=see، 0.88=r).نتیجه‌گیری: با‌توجه به اعتبار بالای آزمون پله فرانسیس متناسب با ابعاد آنتروپومتریکی، می‌توان از آن در برآورد سطح کارآیی دستگاه قلبی- تنفسی پسران (vo2peak) استفاده کرد. کاربست معادله بومی آزمون پله فرانسیس ویژه پسران ایرانی، می‌تواند در مراکز بالینی، ورزشی و در مطالعات علوم تندرستی قابل توجه باشد.