پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی در بیماران مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه

مقدمه: خستگی یکی از علایم شایع در بیماران مبتلا‌به بیماری انسدادی مزمن ریه (copd: chronic obstructive pulmonary disease) می‌باشد که می‌تواند ابعاد مختلف زندگی آنها را تحت‌الشعاع قرارداده و مشکلات عدیده‌ای را برای آنان به‌وجود آورد. این مطالعه با هدف تعیین پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی در بیماران مبتلا‌به بیماری انسدادی مزمن ریه انجام شد.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بوده که برای بیماران مبتلا‌به بیماری انسدادی مزمن ریه بستری در بخش فوق تخصصی ریه بیمارستان رازی رشت در سال 1394 انجام گرفت. در این پژوهش نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس بوده و تعداد 70 بیمار مبتلا‌به بیماری انسدادی مزمن ریه از میان جامعه پژوهش انتخاب گردیدند. پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با بیماری و همچنین پرسش‌نامه چند بعدی خستگی (شامل خستگی عمومی، خستگی جسمی، خستگی ذهنی، کاهش فعالیت، کاهش انگیزه) براساس گفته‌های بیماران و پرونده آنان تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss نسخه 21 و از آمار توصیفی و آزمون‌های آماری استنباطی استفاده گردید.نتایج: میانگین سنی بیماران 11.07±70.5 سال می‌باشد. اکثریت واحدهای مورد پژوهش را مرد، بی‌سواد و کشاورز تشکیل داده‌اند. بیشترین میانگین نمره خستگی مربوط‌به بعد خستگی جسمی و کمترین میانگین نمره مربوط‌به بعد خستگی ذهنی است. با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره، سن (0.001=p) و بیماری قلبی (0.042=p) به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده نمره خستگی در کل محسوب شده و این دو متغیر 49 درصد تغییرات در نمره خستگی را پیش‌بینی می‌کردند (0.49=r2). سن و بیماری قلبی پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی عمومی با (0.39=r2) و سن از پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی جسمی (0.27=r2)، کاهش فعالیت (0.29=r2) و کاهش انگیزه (0.32=r2)، بوده است. پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی ذهنی هم شامل بیماری قلبی و تعداد دفعات بستری فرد در بیمارستان به‌علت بیماری copd در طی یک سال گذشته می‌باشد (0.41=r2).نتیجه‌گیری: در کنار ارایه مراقبت‌های جسمی و مداخلات پرستاری، در نظر گرفتن عوامل دموگرافیک، بیماری‌های زمینه‌ای و ارایه مداخلات روانشناختی براساس خستگی بیماران در مدیریت همه جانبه مشکلات بیماران copd، علی‌الخصوص خستگی این بیماران، از اهمیت به‌سزایی برخوردار می‌باشد.