تاثیر مداخله‌ی آموزشی بر مولفه‌های آگاهی و باورها، سبک زندگی، سازگاری و حمایتی موانع زندگی با دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: کاربرد مدل بزنف

مقدمه: غلبه بر موانع مرتبط با مراقبت از دیابت به عنوان زیرساختی منطقی در راستای توانمندسازی بیماران مبتلا در مدیریت زندگی با دیابت و شناخت عوامل موثر بر این موانع به شمار می آید. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله ی آموزشی مبتنی بر مدل بزنف بر موانع آگاهی، سبک زندگی، سازگاری و حمایتی در زندگی با دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو و عوامل موثر بر آن طراحی و اجرا شد. روش ها: این مطالعه یک مداخله ی نیمه تجربی دو گروهی بود که روی 168 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طی ماه های مرداد و شهریور سال 94 انجام شد. قبل از اجرای مداخله، پرسش نامه موانع زندگی با دیابت و پرسش نامه براساس سازه های الگوی بزنف تکمیل گردید که بعد از انجام پیش آزمون با تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و مقایسه با روش بلوک های چهارتایی تصادفی شده انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و کنترل تحت بررسی قرار گرفتند. بیماران مبتلا به دیابت گروه مداخله، تحت شش جلسه ی آموزشی 45 تا 60 دقیقه ای به عنوان مداخله آموزشی قرار گرفتند و آموزش جلسه ی پنجم را به همراه خانواده خود و کادر درمانی مربوطه دریافت کردند. طراحی برنامه ی آموزشی براساس سازه های مدل بزنف (آگاهی، نگرش، نرم های انتزاعی، عوامل قادر کننده و قصد رفتاری) و محتوی آموزشی براساس موانع زندگی با دیابت (آگاهی و باور، سبک زندگی، حمایتی و سازگاری) تدوین گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 20 و آزمون های آماری t مستقل و t زوجی تجزیه، ویلکاکسون، مک نمار و من یو ویتنی تحلیل شدند. سطح معناداری در مطالعه، کمتر از 5% در نظر گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد، بین نمره ی دریافتی مربوط به مولفه های آگاهی، سبک زندگی، سازگاری و حمایتی موانع زندگی با دیابت و آگاهی، نگرش، نرم های انتزاعی، عوامل قادر کننده و قصد رفتاری متغیرهای اجزای مدل بزنف در گروه مورد قبل و بعد از مداخله آموزشی اختلاف معناداری وجود داشت (p<0/05).نتیجه گیری: آموزش بیماران دیابتی نوع دو بر اساس الگوی بزنف به عنوان الگوی آموزشی موثر می تواند به کاهش مولفه های آگاهی، سبک زندگی، حمایتی و سازگاری موانع زندگی با دیابت منجر شود.