فراتحلیل اثربخشی آموزش‌ها و مداخلات روان‌شناختی و ورزشی بر میزان کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو (ایران: 1392- 1382)

مقدمه: بهبود وضعیت کیفیت زندگی بیماران دیابتی یکی از شاخص‌های مهم درمان و کنترل بیماری دیابت است. از این رو، ارتقاء کیفیت زندگی این بیماران در سال‌های اخیر مورد توجه درمانگران و پژوهشگران قرار گرفته و پژوهش‌های بسیاری در این زمینه انجام شده است. هدف پژوهش حاضر، جمعآوری و ‌ترکیب نتایج پژوهش‌های روان‌شناختی و ورزشی در این زمینه و بررسی میزان اثر این مداخلات روان‌شناختی و ورزشی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی با استفاده از روش فراتحلیل بوده است. روش‌ها: بدین منظور، از بین پژوهش‌های متعددی که در این زمینه انجام شده بود، 29 پژوهش (18 مداخله روان‌شناختی و 11 مداخله ورزشی) که از لحاظ روش شناختی (فرضیه‌سازی، روش تحقیق، جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونهگیری، ابزار ‌اندازه‌گیری، روش تحلیل آماری) مورد قبول بودند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن‌ها انجام گرفت. ابزار این پژوهش، چک لیست فرا تحلیل بود. یافته‌ها: یافته‌های فراتحلیل نشان داد که ‌اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های روان‌شناختی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی 95/0=d (00001/0>p) و ‌اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های ورزشی بر کیفیت زندگی این بیماران 08/2=d (00001/0>p) می‌باشد. برطبق جدول تفسیر‌اندازه اثر کوهن هر دو‌اندازه اثر مداخلات روان‌شناختی و ورزشی در حد بالا است. نتیجه‌گیری: مداخلات و آموزش‌های روان‌شناختی و ورزشی می‌توانند در بهبود کیفیت زندگی بیماران دیابتی موثر واقع شوند.