مقایسه‌ی اثربخشی آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان جهانی بهداشت بر قندخون ناشتا، قندخون دو ساعت بعد از غذا و هموگلوبین a1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان جهانی بهداشت بر قند خون ناشتا، قندخون دو ساعت بعد از غذا و هموگلوبین a1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد.روش‌ها: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی و از نوع گسترش یافته چندگروهی با طرح‌های پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل با دوره‌ی پیگیری با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. سه ماه بعد از پس‌آزمون پیگیری برای هر سه گروه اجرا شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل کلیه‌ی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به بخش غدد بیمارستان امام‌ خمینی در سال 1400 بود. در این پژوهش از یک لیست 100 نفری افراد مبتلا به دیابت، 60 نفر از بیماران دیابتی که معیارهای ورود را داشته و آماده‌ی همکاری بودند شناسایی شد. سپس 45 نفر به‌صورت تصادفی انتخاب و با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش هریک به تفکیک، مداخلات روان‌شناختی گروهی را دریافت کردند و در انتها هر دو گروه مورد پس‌آزمون قرار گرفتند. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از تحلیل آمیخته با اندازه‌گیری مکرر با رعایت پیش‌فرض‌های مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج حاکی از تاثیر آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان جهانی بهداشت بر قندخون ناشتا (001/0=p)، قندخون دوساعت بعد از غذا (001/0=p) و هموگلوبلین (006/0=p) a1c و پایداری این تاثیر در مرحله پیگیری بود. همچنین آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل بزنف در مقایسه با آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل سازمان جهانی بهداشت روش موثرتری برای کاهش هموگلوبین a1c در مبتلایان به دیابت نوع دو بود اما تفاوت اثر دو گروه بر قندخون ناشتا و قندخون دوساعت بعداز غذا معنادار نبود. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی هردو مدل آموزشی و برتری مدل آموزشی بزنف بود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آموزش سبک ‌زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان درمان‌های کمکی در مداخلات افراد مبتلا به دیابت نوع دو می‌تواند مورد استفاده درمانگران قرار گیرد.

a comparison between the effectiveness of lifestyle education based on basnef model and world health organization model on fbs, 2hppbs, hba1c in patients with type 2 diabetes

background: the present study was conducted with the aim of comparing lifestyle education based on the bezenf model and the world health organization model on fbs, 2hppbs, hba1c in patients with type ii diabetes.methods: the research method was a semi-experimental and multi-group expanded type with pre-test-post-test designs and a control group with a follow-up period. the statistical population of this research included all patients with type ii diabetes referred to the endocrinology department of imam-khomeini hospital in 1400. in this research, from a list of 100 people with diabetes, 60 diabetic patients who met the entry criteria were identified. then 45 people were randomly selected and replaced by random replacement in two experimental groups and one control group. each experimental group received group psychological interventions separately, and at the end, both groups were subjected to a post-test. the obtained data were analyzed using mixed analysis with repeated measurements.results: the results indicate the effect of lifestyle education based on the bezenf model and the world health organization model on fbs (p=0/001), 2hppbs (p=0/001) and hba1c (p=0/006) and the stability of this effect was in the follow-up phase. also, compared to lifestyle education based on the world health organization model, lifestyle education based on the bezenf model was a more effective method to reduce hba1c in type 2 diabetes patients but the difference in the effect of the two groups on fbs and 2hppbs was not significant.conclusion: the results indicated the effectiveness of both educational models and the superiority of the bazenf educational model. therefore, lifestyle education based on the bezenf model and the world health organization model can be used by therapists as adjunctive treatments in interventions for people with type 2 diabetes.