تشریح وضعیت موجود، سیاستها و مداخلات اجراشده، نتایج به دست آمده و برنامه های آتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور کنترل عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در ایران: یک مقاله‌ی مروری

مقدمه: کاهش رشد بروز و شیوع بیماری‌های غیرواگیر و بار این بیماری‌ها ازطریق انجام مداخلات و اتخاذ سیاست‌های لازم برای کاهش شیوع عوامل خطر رفتاری آنها شامل تغذیه ناسالم، فعالیت بدنی ناکافی و مصرف دخانیات روش‌ها: در این مقاله مروری، مستندات و گزارش‌های موجود در وزارت بهداشت؛ برنامه‌های تدوین شده؛ توصیه‌های سازمان‌های ملی و بین‌المللی، نتایج به‌دست آمده از پایش و ارزشیابی‌های انجام شده و «سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مربوطه در جمهوری اسلامی ایران از 1394 تا 1404» بررسی و به هر یک از سه عامل خطر اصلی تغذیه ناسالم، فعالیت بدنی ناکافی و مصرف دخانیات (مصرف زیان‌بار الکل، در مقاله دیگری بررسی شده است)، به تفکیک در بخش‌های تشریح وضعیت موجود، سیاست‌ها و مداخلات اجراشده، نتایج به‌دست آمده و برنامه‌های آتی پرداخته شده است. یافته‌ها: مداخلات و سیاست‌های به‌عمل آمده برای دستیابی به اهداف مندرج در «سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مربوطه در جمهوری اسلامی ایران از 1394 تا 1404» در حیطه تغذیه ناسالم، باعث اصلاح استانداردهای موادغذایی شده است. مداخلات در حیطه فعالیت بدنی، موجب 5.1 درصد کاهش شیوع نسبی کم‌تحرکی در جامعه و مداخلات در حیطه مصرف دخانیات، موجب کاهش کلی 7.44 درصدی در مصرف دخانیات بین افراد ایرانی بالای 18 سال شده است ولیکن کاهشی درمورد مصرف قلیان رخ نداده بلکه مصرف آن در سال 1400 نسبت به سال 1390، 28 درصد افزایش داشته است.نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های به‌دست آمده، دستیابی کامل به اهداف مندرج در سند فوق‌الذکر حاصل نشده است، لذا باید مداخلات و سیاست‌های جدیدی توسط دست‌اندرکاران به‌کارگرفته شود.

elucidation of current status, implemented policies and interventions, achieved results, and future plans of iran to control the risk factors of non-communicable diseases: a review article

background: this review study aims to shade light on the effects of carrying out interventions and policies in order to reduce the incidence and prevalence of non-communicable diseases (ncds) and their behavioral risk factors (i.e., unhealthy diet, insufficient physical activity and smoking) and strategies and approaches to reduce their attributed burden. method: in this research, the documents and reports available in the ministry of health, developed action plans, recommendations of national and international organizations, evidence gathered from monitoring and evaluations and the national action plan and control of non-communicable diseases and related risk factors in the islamic republic of iran, 2015-2025 were investigated with respect to  each of the three main risk factors of ncds, including unhealthy diet, insufficient physical activity, and smoking (harmful consumption of alcohol has been reviewed in another article). each risk factor has been discussed separately in the sections describing the current situation, policies and implemented interventions, findings, and future plans. results: the implemented interventions and policies to achieve the goals stated in the national action plan and control of non-communicable diseases and related risk factors in the islamic republic of iran, 2015-2025 in the field of unhealthy nutrition, resulted in revising the food standards. interventions in the field of physical activity have caused a 1.5% reduction in the relative prevalence of sedentary behavior in the society. our research also revealed that interventions in the field of tobacco consumption have led a total decrease of 7.44% among iranian people over 18 years of age, but a decrease in the use of hookah is not recorded, and its consumption has increased by 28% in 2021 compared to 2011. conclusion: according to the findings, the goals stated in the aforementioned document have not been fully achieved, so new interventions and policies should be used by those involved.