پیش‌بینی رفتارهای خود مراقبتی براساس رابطه بیمار- پزشک و پریشانی هیجانی در نوجوانان مبتلا به دیابت

مقدمه: دیابت از جمله بیماری هایی است که برای بهبودی و کمتر شدن اثرات آن، نیازمند انجام رفتارهای خودمراقبتی است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی رفتارهای خودمراقبتی براساس پریشانی هیجانی و رابطه بیمار پزشک در نوجوانان مبتلا به دیابت بوده است.روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی و جامعه ی آماری کلیه ی نوجوانان مبتلا به دیابت شهر شیراز بودند. بدین منظور 198 نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک و دو به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ی خودمدیریتی دیابت، پرسشنامه ی پریشانی هیجانی و پرسشنامه ی ارتباط بیمار پزشک بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از رگرسیون چندگانه استفاده شد.یافته ها: نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که رفتارهای خود مراقبتی با پریشانی هیجانی رابطه ی منفی معنادار و با ارتباط بیمار پزشک رابطه ی مثبت و معنادار داشت. امّا نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که تنها پریشانی هیجانی پیش بینی کننده قوی و معنادار رفتارهای خود مراقبتی بود (001/0 >p ،5/0 = beta;). همچنین از بین مولفه های پریشانی هیجانی تنها مولفه ی موانع درمان (001/0 >p، 5/0 = beta;) به طور معنادار رفتارهای خود مراقبتی را پیش بینی کرد. امّا رابطه ی بیمار پزشک نتوانست به طور معنادار پیش بینی کننده ی رفتارهای خود مراقبتی باشد (05/0 p> ،09/0= beta;).نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان ادعا کرد که پریشانی هیجانی (به ویژه مولفه ی موانع درمان) نقش مهمّی در رفتارهای خود مراقبتی نوجوانان مبتلا به دیابت ایفا می کنند. از این رو، لزوم رسیدگی به وضع روانی و نیز از میان برداشتن موانع درمان در راه نوجوان مبتلا به دیابت ضروری به نظر می رسد.