کشت اکوتیپ‌های گیاه دارویی ماریتیغال جهت مقایسه ارزش دارویی و غذایی

مقدمه: اکوتیپ های گیاه ماریتیغال (silybum marianum) ارزش دارویی و تغذیه ای داشته و می توان با انتخاب و شناخت نیازهای بوم-شناختی و زراعی، آن ها را کشت نمود. هدف این مطالعه مقایسه ارزش دارویی و غذایی تیپ های اکولوژیک ماریتیغال به منظور گزینش و کشت آن ها در استان بوشهر است.مواد و روش‌ها: جمعیت های سه اکوتیپ (جمعیت انتخاب شده، بومی 1 (دشتستان) و بومی 2 (تنگستان) در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی (برازجان) کشت و صفات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی هرکدام اندازه گیری گردید. استخراج روغن دانه و تغلیظ آن به ترتیب توسط دستگاه های سوکسله و تقطیر در خلا انجام و آنالیز اسیدهای چرب به کمک کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. عصاره متانولی پودر دانه پس از استخراج تغلیظ و سیلی مارین تام آن سنجیده شد. مشاهدات با نرم‌افزار sas و توسط آزمون های آنالیز واریانس و دانکن در دو سطح احتمال 5 و 1 درصد تجزیه و تحلیل آماری گردید.یافته‌ها: اغلب صفات ریخت شناسی و عملکردی اکوتیپ ها اختلاف آماری معنی دار داشتند. ترکیب اسیدهای چرب و بازده سیلی مارین تام آن‌ها نیز تفاوت زیادی نشان دادند در حالی که بازده روغن آن ها یکسان بود (01/0p?). بیشینه عملکرد اندام دارویی، سیلی مارین تام (5/6 درصد) و مقدار روغن (5/24 درصد) به‌ترتیب از اکوتیپ 2، جمعیت انتخاب شده و اکوتیپ 1 و 2 بوشهر به‌دست آمد. نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اشباع در اکوتیپ ها و جمعیت انتخاب شده به ترتیب 99/3 و 32/3 بود. نتیجه‌گیری: اختلاف معنی داری بین اغلب صفات ریخت شناسی و فیتوشیمیایی هر سه اکوتیپ مورد مطالعه وجود داشت. عملکرد دانه و روغن اکوتیپ 2 بوشهر به‌ترتیب با 1417 و 354 کیلوگرم در هکتار حداکثر اما درصد سیلی مارین آن حداقل بود. به طور کلی امکان انتخاب، کاشت و تولید تجاری اکوتیپ های ماریتیغال در استان بوشهر وجود دارد.