بررسی خنثی کنندگی آنتی‌ونوم انستیتو رازی بر خصوصیات بیولوژیک مار ویپرا لبتینای ایرانی

زمینه: عوامل هموتوکسیک و نوروتوکسیک موجود در ونوم مار می‌تواند سبب نکروز و از بین رفتن بافت گردد. مارگزیدگی در نقاط روستایی ایران در تمامی استان‌ها شایع بوده و می‌تواند باعث ادم، نکروز بافت و تغییرات خونی (در صورت وجود عامل هموتوکسیک) گردد. قدرت ونوم گرزه مار (ویپرا لبتینا) ایرانی در ایجاد تاثیرات موضعی هموراژیک و ادماتوز در رت و نیز پروکواگولانت به‌همراه توان خنثی نمودن موارد فوق به کمک آنتی‌ونوم پلی والانت آماده شده انستیتورازی به دو صورت انکوباسیون با ونوم قبل از تزریق و نیز در مطالعات خارج از بدن مورد بررسی قرار گرفتند.مواد و روش‌ها: دوزهای افزاینده ونوم ویپرا لبتینا (2، 5 و 50 میکروگرم در میلی‌لیتر) به‌صورت زیر پوستی به سطح پشتی گروه‌های سه‎گانه رت جهت اندازه‌گیری میزان متوسط دوز هموراژیک زده شد. در آزمایش دیگر جهت تعیین قدرت ادماتوژنیک مقادیر متفاوت ونوم (10 تا 150میکروگرم) به‌صورت زیر پوستی (100 میکرولیتر) به پای راست گروه‌های سه گانه رت زده شد و جهت کنترل از مقدار مساوی نرمال سالین در پای چپ استفاده گردید. جهت تعیین زمان انعقاد مقادیر مختلف از ونوم حل شده در 50 میکرولیتر از نرمال سالین به 200 میکرولیتر از پلاسمای انسانی اضافه شده و زمان انعقاد اندازه‌گیری شد. آنتی ونوم انستیتو رازی در کلیه آزمایشات فوق جهت خنثی‌سازی به‌کار برده شد.یافته‌ها: در بررسی حداقل دوز هموراژیک، پروکواگولانت و میزانی که می‌توانست ادم را در کف پای رت به‌میزان 30 درصد افزایش دهد مقادیر ?/8، 1/1 و70 میکروگرم مشاهده گردید که بیانگر تاثیرات بالینی متفاوت این ونوم بود. با انکوباسیون ونوم و آنتی‎ونوم (30 و200 میکرولیتر) قبل از تزریق، تاثیرات هموراژیک و پروکواگولانت از بین رفت و ویژگی‌های ادماتوزنیز با دوزهای افزایش یابنده آنتی‌ونوم کم‎ اثر شد. تزریق داخل پریتونیال آنتی‌ونوم نقش موثری در کاهش عوارض هموراژیک و ادماتوز در رت نداشت. تزریق دوزهای بالاتر ونوم به‌صورت داخل عضلانی با تاثیرات میونکروتیک همراهی داشت.نتیجه‌گیری: بررسی کنونی، نشان دهنده قدرت آنتی‌ونوم انستیتو رازی در خنثی نمودن تاثیرات هموراژیک و ادماتوز در محیط داخلی بدن و نیز لخته‌کنندگی در محیط آزمایشگاه بود. با توجه به وجود آنزیم‌های متعدد در ونوم مار ویپرا لبتینا لزوم انجام آزمایش‌های دیگر جهت بررسی آن‌ها به‌منظور تخلیص و جداسازی و نیز ارزیابی قدرت خنثی‌کنندگی آنتی‌ونوم انستیتو رازی الزامی است.