نقش پیشگویی کنندگی سواد واکسیناسیون و تردید نسبت به واکسن، بر پذیرش واکسیناسیون کووید-19

زمینه: واکسیناسیون اقدامی پیشگیرانه بوده و سواد واکسیناسیون و تردید نسبت به واکسن از عوامل تاثیرگذار در این مقوله به نظر می‌رسد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش سواد واکسیناسیون و تردید نسبت به واکسن بر پذیرش واکسن کووید19 انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 2185 فرد بالای 18 سال تحت پوشش مراکز بهداشتی شهری و روستایی از سه شهرستان دشتستان، دشتی و کنگان استان بوشهر در سال 1400 به روش چند مرحله‌ای انتخاب و به شیوه آنلاین بررسی شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای 5 بخشی مشتمل بر اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسشنامه تردید واکسیناسیون، سواد واکسیناسیون، نگرش در مورد واکسن و پذیرش واکسن کووید19 بود. داده‌ها توسط نرم‌افزار spss ویرایش 22 تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین سن افراد شرکت کننده در این مطالعه 11/01 ±34/1 بود. از مجموع 2185 فرد شرکت کننده در مطالعه، 1417 نفر (64/6 درصد) تمایل به دریافت واکسن داشتند. میانگین و انحراف معیار سواد عملکردی و انتقادی به‌ترتیب 3/08 ±11/21 و 5/2 ±24/81 بود. میانگین و انحراف معیار تردید نسبت به واکسن 4/2 ±14/9 بود. نتایج مطالعه نشان داد که پذیرندگان واکسن بیشتر مردان (0/013=p)، افراد با تحصیلات بالاتر (0/009=p) و افراد مطلقه و مجرد (0/044=p) بودند. همچنین سن نیز با پذیرش واکسن ارتباط داشت (0/015=p). سواد انتقادی، نگرش نسبت به واکسن و تردید نسبت به واکسن با پذیرش واکسن در ارتباط بودند (0/001>p). براساس مدل رگرسیون لجستیک، نگرش نسبت به واکسن 1/095=(b)exp، 0/001>p)، تردید نسبت به واکسن (0/846=(b)exp، 0/001>p)، سن (1/012=(b)exp، 0/030=p) و وضعیت تاهل (0/007=p) پیشگویی کننده پذیرش واکسن کووید19 بودند و افراد متاهل نسبت به مجرد شانس پذیرش کمتری داشتند (0/691=(b)exp، 0/007=p). نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه، به منظور بهبود پذیرش واکسن باید تردید نسبت به واکسن را برطرف کرده و نگرش مثبتی نسبت به واکسن بویژه در افراد متاهل و جوانان ایجاد نمود. در این رابطه ارائه اطلاعات به منظور افزایش سواد واکسیناسیون تاثیر چندانی بر افزایش پذیرش واکسن نخواهد داشت.

The Predictive Role of Vaccine Literacy and Vaccine Hesitancy on Acceptance of COVID-19 Vaccination

Background: Vaccination is preventive behavior, and vaccine literacy and hesitancy appear to influence vaccination. The aim of this study was to determine the role of vaccine literacy and hesitancy on the acceptance of the COVID19 vaccine.Materials and Methods: In this crosssectional study, 2185 residents over 18 years old in urban and rural health centers in three cities of Dashtestan, Dashti, and Kangan were selected through multistage sampling and studied online in 2021. The questionnaire included five sections of demographic factors, the questionnaire of vaccine hesitancy, and literacy, attitudes toward the vaccine, and vaccine acceptance. Data were analyzed in SPSS software version 22. Results: The participants rsquo; mean age was 34.1 ±11.01 years. Out of 2185 participants in the study, 1417 (64.6%) wanted to receive the vaccine. The mean and standard deviation of functional and critical literacy were 11.2 ±3.08 and 24.81 ±5.2, respectively. The mean and standard deviation of the vaccine hesitancy was 14.9 ±4.2. The results of the study showed that most of the vaccine recipients were men (P= 0.013), people with higher education (P=0.009), and divorced or single individuals (P=0.044). Age was significantly related to vaccine acceptance (P<0.001). Critical literacy, attitude toward vaccines, and vaccine hesitancy were significantly related to vaccine acceptance (P<0.001). Based on the logistic regression model, attitude toward the vaccine (P<0.001, Exp(B)=1.095), vaccine hesitancy (P<0.001, Exp(B)=0.846), age (P=0.030, Exp(B)=1.012), and married status (P=0.007) were predictors of vaccine acceptance. Based on married status, married persons had a lower chance of vaccine acceptance than single persons.Conclusion: Based on the results of the study, in order to improve vaccine acceptance, vaccine hesitancy should be alleviated and a positive attitude toward the vaccine should be created, especially in married and young people. In this regard, providing information to increase vaccine literacy will not have much effect on increasing vaccine acceptance.