اتنوفارماکولوژی گیاهان دارویی منطقه جنوب دشتستان استان بوشهر

دانش زمینه: دانش اتنوفارماکولوژی یک فرصت بی‌همتا را برای همکاران میان رشته‌ای در بین پژوهشگران گیاه‌شناسی، فارماکولوژی، سم‌شناسی، شیمی، آنتروپولوژی و جامعه‌شناسی فراهم می‌آورد. هدف این پژوهش، شناخت گیاهان دارویی است که به صورت سنتی در منطقه جنوب دشتستان از شهرستان بوشهر کاربرد دارویی دارند.مواد و روش‌ها: داده‌های اتنوفارماکولوژیک گیاهان دارویی از 20 نفر آگاه بومی منطقه جنوب دشتستان در استان بوشهر به صورت مصاحبه حضوری، گردآوری شده و شاخص‌های فراوانی نسبی ثبت (relative frequency of citation) و شاخص اهمیت فرهنگی (cultural important index) برای هر گیاه دارویی محاسبه شد.یافته‌ها: به طور کلی، 97 گونه گیاه دارویی در منطقه جنوب دشتستان استان بوشهر مربوط به 51 خانواده شناسایی گردید. گیاهان آویشن شیرازی (zataria multifora)، سربرنجاسف (achillea eriophora dc)، بابونه (matricario chamomilla)، سیاهدانه (nigella sativa)، رازیانه (foeniculum vulgare)، گل گاوزبان (echium amoenum)، کندر (boswellia sp.)، زنیان (trachyspermum copticum)، انزروت یا کنجیده سرخ و سفید (astragulus fasciculifolius)، زنجبیل (zingiber officinale) دارای بالاترین شاخص فرهنگی بودند. شایع‌ترین کاربرد دارویی گیاهان به‌ترتیب برای بیماری‌های گوارشی، متابولیک، زنان و زایمان و بیماری‌های تنفسی بود.نتیجه‌گیری: تنوع گسترده‌ای از گیاهان دارویی در منطقه جنوب دشتستان وجود دارد که هر چند همان کاربردهای درمانی که در طب سنتی ایران رایج است از آن‌ها انجام می‌شود ولی مردم این منطقه شماری از گیاهان را برای درمان بیماری‌هایی به کار می‌برند که ویژه این منطقه می‌باشد. پژوهش پیرامون این گیاهان دارویی می‌تواند آغازگر راهی برای کشف داروهای جدید در عرصه درمان باشد.

Ethnopharmacology of Medicinal Plants in the South of Dashtestan Area

Background: Ethnopharmacology, as a multidisciplinary approach for novel drug discovery, provides valuable data about medicinal plants in different cultures. The aim of this ethnopharmacological study was to identify medicinal plants in the south of Dashtestan area in the north of the Persian Gulf.Materials and Methods: The medical uses of medicinal plants were gathered from 20 local nformants by facetoface interviews. The relative frequency of citation (FRC) and cultural importance (CI) indices were calculated.Results: A total of 97 medicinal plants belonging to 51 families were identified. Zataria multiflora, Achillea eriophora DC, Matricario chamomilla, Nigella sativa, Foeniculum vulgare, Echium amoenum, Boswellia sp., Trachyspermum copticum, Astragulus fasciculifolius, and Zingiber officinale had the highest CI and FRC indices. The highest medical uses were for gastrointestinal discomforts, metabolic disorders, obstetrics and gynecology, and respiratory diseases.Conclusion: There is a vast variety of medicinal plants in the south of Dashtestan area. Although most of the therapeutic applications of these plants in this area are the same as Iran rsquo;s traditional medicine, the people in the south of Dashtestan area use some of these plants for some diseases which are unique for this region. Thus, investigation about these plants should be initiated to discover novel drugs for clinical applications.