عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت ساکنین شهر بوشهر: کاربردی از نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده

زمینه: بازیافت از مهم‌ترین اقدامات جهت مدیریت مواد جامد زائد شهری می‌باشد. به منظور طراحی برنامه آموزشی ضروریست تا عوامل تاثیرگذار بر رفتار شناسایی شود. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت در ساکنین شهر بوشهر بر اساس نظریه بسط یافته رفتار برنامه‌ریزی شده می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 582 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه مشتمل بر سوالات جمعیت شناختی، سوالات مربوط به سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده و رفتار بازیافت استفاده گردید. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار spss ویرایش 20 انجام شد.یافته‌ها: در این مطالعه، 221 نفر از 582 شرکت کننده (38 درصد) رفتار بازیافت را انجام می‌دادند. بین آگاهی از برنامه جمع‌آوری و بازیافت زباله (0.001>p)، دریافت بسته‌های تشویقی جهت تفکیک زباله (0.003=p) و مراجعه خودروهای جمع‌آوری زباله‌های بازیافتی (0.001=p) با انجام رفتار بازیافت ارتباط معنادار دیده شد. سابقه رفتار گذشته (0.229=or، 0.001>p) و هنجارهای توصیفی (1.187=or، 0.003=p) پیشگویی کننده رفتار بازیافت بودند.نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر این موضوع است که مراجعه منظم خودروهای جمع‌آوری زباله، ارائه تسهیلات محیطی از جمله ارائه بسته‌های تشویقی و اطلاع یافتن شهروندان در مورد زمان مراجعه خودروهای جمع‌آوری کننده زباله تفکیکی می‌تواند منجر به انجام رفتار گردد. به علاوه، دوستان، بستگان و خانواده از طریق ایجاد هنجار، نقش الگو برای سایر اعضا را داشته و در ارتقاء رفتار تاثیرگذار می‌باشند. همچنین ایجاد تجربه مثبت متعاقب رفتار، در تداوم رفتار ضروریست.

Predictor Factors of Recycling Behavior in Residents of Bushehr City: Application of Theo-ry of Planned Behavior

Background: Recycling is one of the most important measures to manage the municipal solid waste. In order to design a training program, it is necessary to identify the factors that influence behavior. Therefore, the present study aimed to investigate the predictive factors of recycling behavior among residents of Bushehr city based on the extended theory of planned behavior. Materials and Methods: In this crosssectional study, 582 people were selected through convenience sampling method. A questionnaire with items on demographic characteristics, extended theory of planned behavior, and recycling behavior was used for data collection. The collected data were analyzed by SPSS software version 20.Results: In this study, 221 participants (38%) adhered to recycling behavior. There was a significant relationship between knowledge of waste collection program (P<0.001), receiving recycling incentive packages (p=0.003), and recycling waste disposal vehicles (p= 0/001) with recycling behavior. Past behavior (OR=0.229, P<0.001), and descriptive norms (OR=1.187, P=0.003) were predictive of recycling behavior. Conclusion: The results of the present study indicate that regular refuse collection vehicles, providing environmental facilities including incentive packages, and informing citizens about the schedule of refuse collection vehicles can lead to recycling behavior. Also, friends, relatives, and family are role models for other members by establishing norms and are effective in promoting recycling behavior. Having a positive experience of a behavior is necessary for its maintenance.