برآورد دوز جذبی موثر سالیانه ناشی از گازهای رادون و تورون در مجاور گسل‌های فعال در شمال شرق ایران

زمینه: گسل های فعال در واقع به عنوان مهم ترین عامل ورود رادون و تورون به سطح زمین می باشند. قرار گرفتن مناطق مسکونی بر روی این گسل ها یکی از دلایل اصلی افزایش تراکم این دو گاز رادیواکتیو در آنها است. مواد و روش ها: با استفاده از دستگاه اندازه گیری rtm1688 میزان غلظت رادون و تورون در 200 منزل مسکونی نزدیک به گسل های فعال در خراسان شمالی واقع در شمال شرق ایران اندازه گیری شد. یافته ها: دامنه اندازه گیری های رادون از 12 بکرل بر متر مکعب تا 188 بکرل بر متر مکعب با مقدار متوسط 75/43 بکرل بر مترمکعب ثبت شد. بیش ترین دوز جذبی موثر سالیانه در نمونه ها 5/45 میلی سیورت و کم ترین مقدار 0/35 میلی سیورت با میانگین 2/187 میلی سیورت محاسبه شد. دامنه مقادیر تورون از صفر تا 840 بکرل بر متر مکعب با مقدار متوسط 325/48 بکرل بر متر مکعب ثبت شد. بیش ترین دوز جذبی موثر سالیانه تورون 21/17 میلی سیورت و کم ترین مقدار آن صفر با مقدار میانگین 8/20 میلی سیورت محاسبه شد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در نواحی نزدیک به گسل های فعال شمال شرق ایران؛ تراکم گاز تورون، دو تا سه برابر حد مجاز است. همچنین مشخص شد که درصدی از مناطق مسکونی مورد مطالعه که در معرض دوز جذبی موثر سالیانه بیشتر از حد مجاز قرار دارند، برای رادون برابر 20 درصد و برای تورون برابر با 54 درصد می باشد. تراکم بالای رادون و تورون در منازل مسکونی منطقه، بیانگر نقش موثر گسل های فعال در تولید گازهاست و می تواند احتمال ابتلا به بیماری های ریوی را افزایش دهد.