سنجش و ارزیابی خطر اکولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات سطحی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس

زمینه: امروزه یکی از مهم ترین مشکلات جهانی محیط زیست بخصوص در اکوسیستم های آبی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین است. چرا که این عناصر به دلیل خصوصیاتی همچون ثبات شیمیایی، تجزیه پذیری ضعیف و داشتن قدرت تجمع زیستی در سطوح مختلف زنجیره غذایی موجب ایجاد صدمات و خطرات اکولوژیکی فراوانی برای موجودات زنده می گردند. لذا مطالعه حاضر به بررسی غلظت فلزات سنگین (جیوه، کادمیوم، سرب، کروم، مس، نیکل، روی و آهن) و ارزیابی خطر اکولوژیکی آنها در رسوبات ساحلی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی می پردازد.مواد و روش ها: جهت بررسی غلظت فلزات 16 ایستگاه در طول سواحل منطقه مورد مطالعه انتخاب و در هر ایستگاه 3 نمونه برداشت شد. پس از آماده سازی و هضم نمونه ها، غلظت فلزات مذکور با استفاده از دستگاه پلاروگراف تعیین گردید. یافته ها: نتایج نشان داد متوسط کل غلظت فلزات در رسوبات به ترتیب (جیوه< کادمیوم <سرب <کروم <نیکل <مس <روی <آهن) به میزان (016/0 ± 03/0 <07/0 ± 447/0 <47/0 ± 59/8 <73/0 ± 89/17 <84/0 ± 96/18 <77/1 ± 58/28 > 035/12 ± 18/45 >05/2 ± 065/56) میلی گرم بر کیلوگرم بوده است. به علاوه بررسی شاخص های محیط زیستی؛ شاخص زمین انباشتگی، شاخص بار آلودگی و فاکتور آلودگی، بیانگر وضعیت آلودگی پایین و تا حدودی متوسط در منطقه بود. همچنین بررسی خطر اکولوژیکی و خطر محیط زیستی فلزات سنگین نشان داد، به ترتیب خطر به صورت (جیوه <کروم <روی <نیکل <سرب <مس <کادمیوم) می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج به دست آمده می توان بیان کرد وضعیت آلودگی در منطقه برای فلزات (جیوه، روی، کروم، سرب و نیکل) پایین و برای فلز کادمیوم و مس متوسط است. بالابودن غلظت فلزات کادمیوم در مقایسه با مقدار متناظر آنها در پوسته زمین، به همراه مقادیر بالای فاکتور آلودگی، آلودگی اصلاح شده برای فلزات کادمیوم و مس از تاثیر فعالیت های انسانی در آلودگی و انباشت این فلزات در رسوبات منطقه حکایت دارد. همچنین بر اساس محاسبه شاخص خطر اکولوژیکی فلزات می توان بیان کرد در بین عناصر اندازه گیری شده، رسوبات از نظر فلز کادمیوم در معرض خطر متوسط اکولوژیکی قرار دارد.