اثر تابش اشعه گاما بر وضعیت متابولیک در فرآورده‌های پلاکتی حاصل از پلاسمای غنی از پلاکت حین نگهداری

سابقه و هدف پرتوتابی کنسانتره های پلاکتی جهت پیشگیری از بیماری پیوند علیه میزبان ناشی از تزریق خون انجام می شود. اما برخی از مطالعه‌ها حاکی از کاهش پاسخ پس از تزریق و تشدید آسیب های دوران نگهداری متعاقب پرتوتابی هستند. در این مطالعه، اثر تابش گاما بر وضعیت متابولیک پلاکتی در فرآورده های پلاکتی حاصله از پلاسمای غنی از پلاکت حین نگهداری بررسی شد. مواد و روش‌ها این مطالعه تجربی با 10 فرآورده پلاکت انجام شد که در هر 5 نوبت کاری دو فرآورده هم گروه از نظر  abo‌ وrh‌ مخلوط و در دو کیسه تقسیم شدند. یکی تحت تابش اشعه گاما(gy30) و دیگری به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. غلظت گلوکز و فعالیت ldh‌ به روش رنگ سنجی و شمارش پلاکت ها و ph‌ به ترتیب با استفاده از sysmex-k21 و ph متر اندازه گیری شد. swirling پلاکتی مورد ارزیابی چشمی قرار گرفت. داده ها با روش آماری کروسکال- والیس و wilcoxon matched-pairs تجزیه و تحلیل و مقادیر 0/05>pمعنادار تلقی شد. یافته‌ها حرکت گردابی در هر دو گروه حفظ شد. کاهش معنادار شمارش پلاکت ها و مقادیر ph‌ در روزهای 5 و 7 نگهداری در هر گروه بدون تفاوت معنادار مشاهده شد(0/05>p). به علاوه کاهش سطح گلوکز و افزایش فعالیت ldh حین نگهداری مشاهده شد. افزایش فعالیت ldh در پلاکت های اشعه دیده در مقایسه با کنترل در روزهای پنجم(168 ± 722 در مقابل 135 ± 536) و هفتم(179 ± 908 در مقابل 125 ± 623) نگهداری معنادار بود (به ترتیب 0/05>pو 0/01>p). نتیجه گیری کیفیت فرآورده های اشعه دیده در مقایسه با کنترل با کمترین تغییرات متابولیک حفظ می‌شود.  

the effect of gamma-irradiation on platelet metabolic state inprp-platelet concentrates during storage

background and objectivesgamma irradiation (gi) of platelet concentrates (pcs) is done to prevent the risk of transfusion associated graft versus host disease (ta-gvhd). however, some of studies indicate a lower post-transfusion responses and aggravation of platelet storage lesion (psl) after gi. in this study, the effect of gi on the platelet metabolic status in stored prp-pcs was investigated.materials and methodsin our experimental study, 10 prp-pc were randomly obtained from iranian blood transfusion organization (ibto). then, two abo- and d matched prp-pc units were pooled and splited into two bags, one kept as control while other was gamma-irradiated with 30 gray. within 7-day storage, glucose concentration and ldh activity were measured by enzymo-colorimetric method. plt count and ph were measured using a hematology whole blood analyzer and the ph meter, respectively. swirling was evaluated by visual assessment. statistical data were analyzed by kruskal-wallis test with dunn’s multiple comparison test and wilcoxon mached-pair test. p values of less than 0.05 were considered to be significant.resultsswirling was maintained in both groups throughout the storage period. platelet count significantly decreased on days 5 and 7 of storage but there was no significant difference between irradiated and non-irradiated pcs. glucose decreased whilst ldh activity increased during storage period. the increments of ldh activities were significant on days 5 (p<.05) and 7 of storage (p<.01) in non-irradiated groups.conclusions  the quality of irradiated pcs is well maintained throughout the storage period, with minimal difference in metabolic parameters compared to non-irradiated plts.