شناسایی و ارائه مدل عوامل فردی موثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران)

سابقه و هدف تغییرات سریع، رقابت جدی و لزوم افزایش بهره وری، سازمان ها را نیازمند به کارکنانی نموده است که فراتر از وظایف شغلی خود عمل نمایند که به آن رفتار شهروندی سازمانی گفته می شود. یکی از عوامل موثر بر توسعه این رفتارها عوامل فردی می باشد. تحقیق حاضر با هدف شناسایی این عوامل در ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران انجام شده است. مواد و روش‌ها این پژوهش با رویکرد کاربردی بوده که در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. در بخش کیفی خبرگان و متخصصان به تعداد 13 نفر که به روش کاملاً هدفمند انتخاب شده بودند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل و برای تحلیل داده ها از نرم افزار 2020 maxqda استفاده گردید. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش را کارکنان ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران به تعداد 210 نفر تشکیل داده که به صورت تصادفی ساده نمونه گیری شدند. یافته‌ها در مورد عوامل فردی، نتایج نشان داد که به ترتیب شخصیت(بار عاملی 0.94)، رضایت شغلی(بار عاملی 0.93)، وجدان کاری(بار عاملی 0.87)، تعهد سازمانی(بار عاملی 0.84)، انگیزش(0.77) و مهارت‌های ارتباطی(بار عاملی 0.71) در توسعه رفتار شهروندی سازمانی موثر بودند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم مدل عوامل فردی حاکی از مناسب بودن مدل اندازه‌گیری متغیرهای مربوطه بود.نتیجه گیری جهت توسعه رفتار شهروندی سازمانی، مدیران سازمان انتقال خون ایران به عوامل شناسایی شده در تحقیق توجه داشته و با برگزاری دوره های آموزشی با محوریت شناخت جایگاه و اهمیت این رفتارها، در پیشبرد اهداف سازمان اقدام کنند.

Identify and present a model of individual factors affecting the development of organizational citizenship behavior(Case Study: Central Headquarters of the Blood Transfusion Organization of Iran)

AbstractBackground and ObjectivesRapid change, serious competition, and the need to increase productivity have made organizations need employees to go beyond their job responsibilities, which is called Organizational Citizenship Behavior (OCB) . One of the effective factors in the development of these behaviors is individual factors. The present study was conducted to identify these factors in the headquarters of Iranian Blood Transfusion Organization.Materials and MethodsThis research has an applied approach that was conducted in two parts: qualitative and quantitative. In the qualitative section, 13 experts and specialists were selected by a completely purposeful method and thus the statistical population of the study was formed. MAXQDA2020 software was used to analyze the data. In the quantitative part of the statistical population of the study, the staff of the central headquarters of IBTO consisted of 210 people who were sampled by simple random sampling method. ResultsRegarding individual factors, the results showed that the personality (factor loading 0.94), job satisfaction (0.93), work conscience (0.87), organizational commitment (0.84), motivation (0.77), and communication skills (0.71) were effective in developing organizational citizenship behavior. The results of the first and second order confirmatory factor analysis of the individual factors model indicate the appropriateness of the measurement model of the relevant variables.Conclusions It is suggested that in order to develop OCB, managers of IBTO should pay attention to the factors identified in the research and hold training courses focusing on recognizing the status and importance of these behaviors to achieve the goals of the organization.