ارزیابی خواص آنتی‌اکسیدانی شربت زرشک و اثر محافظتی آن بر آسیب کبدی القاشده توسط تتراکلریدکربن در موش صحرایی

زمینه و هدف: امروزه معلوم شده است که برخی از ترکیبات طبیعی و سنتتیک، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی می‌باشند و در صنایع غذایی اهمیّت فوق‌العاده‌ای یافته‌اند. بسیاری از این ترکیبات نیز در محافظت از کبد در مقابل عوامل مخرّب، نقش مهمی دارند. هدف از این مطالعه، بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی شربت زرشک و اثر محافظت‌کنندگی آن در کبد موش‌های صحرایی آسیب‌دیده از تتراکلرید کربن بود.روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، ابتدا ظرفیّت تام آنتی‌اکسیدانی شربت زرشک، با استفاده از روش frap و محتوی ترکیبات فنولیک با استفاده از روش فولین‌سیوکالتو، تعیین و ظرفیّت خنثی‌سازی رادیکال آزاد نیز با استفاده از روش dpph، در نمونه‌های شربت زرشک، مورد بررسی قرار گرفت.66 سر موش صحرایی، در 11 گروه، مورد مطالعه قرار گرفتند. شربت زرشک با دوزهای 1، 4 و 20 درصد، به مدت 4 هفته به موش‌ها خورانده شد. سطوح سرمی آنزیم‌های آسپارتات‌آمینوترانسفراز (ast)، آلانین‌آمینوترانسفراز (alt)، آلکالن‌فسفاتاز (alp)، بیلی‌روبین‌توتال و بیلی‌روبین مستقیم اندازه‌گیری شد؛ سپس داده‌های به‌دست آمده، با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و تست توکی، به کمک نرم‌افزار spss (ویرایش 15) تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: شربت زرشک، خاصیّت آنتی‌اکسیدانی بالایی را با استفاده از روش frapنشان داد (5/233±8/1764). در روش dpph، نتایج حاکی از آنست که شربت زرشک، توانایی مهار رادیکال آزاد dpph را در میانگین 3/18±2/32 دارد؛ همچنین نتایج حاصل از آزمایش فولین‌سیوکالتو، وجود ترکیبات پلی‌فنول در سطح 1/118±4/457 را به اثبات رساند.تیمار با تتراکلریدکربن در دوزهای مختلف زرشک، 4 هفته بعد از مداخله، سطح سرمی آنزیم‌های آلانین‌آمینوترانسفراز، آسپارتات‌آمینوترانسفراز و آلکالین‌فسفاتاز سرم موش‌های صحرایی را به‌طور معنی‌داری (01/0p?) نسبت به گروه‌های شاهد و گروه‌های تیمارنشده افزایش داد؛ همچنین استفاده از شربت زرشک، منجر به کاهش پارامترهای مورد مطالعه نگردید. نتیجه‌گیری: شربت زرشک احتمالاً نمی‌تواند از کبد موش‌های صحرایی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از تتراکلریدکربن محافظت نماید و شاید اثرات پراکسیدانی نیز داشته باشد.